Büyük Taarruz'un Tanımı ve Amacı
Büyük Taarruz, Türk Kurtuluş Savaşı'nın Batı Cephesi'nde, Türk ordusunun Yunan kuvvetlerine karşı başlattığı son ve kesin askeri harekâttır. Temel amacı, Batı Anadolu'daki Yunan işgaline son vermek ve Türk topraklarını tamamen düşman işgalinden kurtarmaktı.
Taarruz Öncesi Hazırlıklar
Sakarya Meydan Muharebesi'nin kazanılmasının ardından Türk ordusu, savunmadan taarruza geçebilmek için kapsamlı bir hazırlık sürecine girdi. Bu süreçte, ordunun eksiklikleri giderildi, mali kaynaklar sonuna kadar zorlandı ve askerler yoğun bir eğitimden geçirildi. Doğu ve Güney cephelerindeki birlikler Batı Cephesi'ne kaydırıldı. Tüm bu hazırlıklar, düşmanı yanıltmak amacıyla büyük bir gizlilik içinde yürütüldü ve yaklaşık bir yıl sürdü.
Taarruzun Başlaması ve Gelişimi
Bakanlar Kurulu'nun taarruz kararını almasının ardından, kolordular 14 Ağustos 1922'de yürüyüşe geçti. Büyük Taarruz, Başkomutan Mustafa Kemal Paşa'nın emriyle 26 Ağustos 1922 sabahı Afyonkarahisar'ın Kocatepe mevkiinde yoğun topçu ateşiyle başladı. Türk birlikleri, düşman hatlarını hızla yararak ilerledi. Taarruzun en kritik aşaması olan ve Türk askeri tarihine Başkomutanlık Meydan Muharebesi olarak geçen savaş, 30 Ağustos 1922'de Dumlupınar yakınlarında gerçekleşti. Bu muharebede Yunan ordusunun büyük bir kısmı kuşatılarak imha edildi veya esir alındı.
Takip Harekâtı ve Zafer
30 Ağustos Zaferi'nin ardından Türk ordusu, kaçan Yunan birliklerini aralıksız takip etti. Bu takip harekâtı sonucunda 9 Eylül 1922'de Türk süvarileri İzmir'e girdi ve şehir düşman işgalinden kurtarıldı. 18 Eylül 1922'ye gelindiğinde ise Yunan ordusu Anadolu'yu tamamen terk etmişti.
Büyük Taarruz'un Önemi ve Sonuçları
Büyük Taarruz, Türk Kurtuluş Savaşı'nın kesin bir askeri zaferle sonuçlanmasını sağladı ve yaklaşık 200 yıldan beri Türk ordusunun kazandığı ilk taarruz muharebesi oldu. Bu zafer, Yunan işgaline son vererek Türkiye'nin bağımsızlık ve egemenlik mücadelesinin temel taşlarından birini oluşturdu.
- Askeri olarak Yunan ordusu mağlup edildi ve Anadolu'dan çıkarıldı.
- Siyasi olarak, 11 Ekim 1922'de imzalanan Mudanya Ateşkes Antlaşması ve 24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Barış Antlaşması'nın zeminini hazırladı. Bu antlaşmalarla Türkiye'nin bağımsızlığı ve uluslararası alandaki tanınırlığı sağlandı.
- Sosyal olarak, Türk milletinin esir edilemez olduğu ve yoktan bir ordu kurarak vatanını savunabileceği tüm dünyaya gösterildi.
- Modern Türkiye Cumhuriyeti'nin temelleri bu zaferle atıldı ve 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet ilan edildi.