İZBAN, açılımıyla İzmir Banliyö Sistemi, Türkiye'nin üçüncü büyük şehri İzmir'de hizmet veren, modern ve kapsamlı bir banliyö treni sistemidir. Diğer adıyla Egeray olarak da bilinen bu sistem, T.C. Devlet Demiryolları (TCDD) ile İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin %50 ortaklığıyla kurulmuş ve Türkiye'deki yerel yönetim-merkezi yönetim işbirliğinin önemli bir örneğini teşkil etmektedir.
İZBAN'ın Tarihçesi ve Gelişimi
İZBAN, ilk yolculu ön işletmesine 30 Ağustos 2010 tarihinde Aliağa-Cumaovası hattında başlamıştır. Zamanla yapılan uzatmalarla birlikte hat uzunluğu ve istasyon sayısı artırılmıştır. Özellikle Tepeköy'den Selçuk'a uzatılan hat 8 Eylül 2017'de hizmete girmiş, 8 Nisan 2019'da ise Belevi istasyonu açılmıştır. Bu genişlemelerle İZBAN, Türkiye'nin en uzun şehir içi banliyö hattı konumuna gelmiştir.
Güzergah ve İstasyonlar
Günümüzde İZBAN, kuzeyde Aliağa'dan güneyde Selçuk'a kadar uzanan 136 kilometrelik bir hat üzerinde 41 istasyonla hizmet vermektedir. Hattın geçtiği başlıca ilçeler arasında Selçuk, Torbalı, Menderes, Gaziemir, Konak, Karşıyaka, Çiğli, Menemen ve Aliağa bulunmaktadır. İstasyonların büyük çoğunluğu yer üstünde olup, Alaybey, Karşıyaka, Nergiz ve Şirinyer istasyonları yer altındadır.
- Kuzey Aksı: Aliağa - Menemen arası
- Merkez Aksı: Menemen - Cumaovası arası
- Güney Aksı: Cumaovası - Selçuk arası
İZBAN, Adnan Menderes Havalimanı'na doğrudan bağlantı sağlayan önemli bir ulaşım aracıdır. Ayrıca, Halkapınar ve Hilal istasyonlarından İzmir Metrosu'na, Çiğli, Alaybey, Halkapınar ve Alsancak istasyonlarından İzmir Tramvayı'na ve birçok istasyondan ESHOT ve İZULAŞ otobüslerine aktarma imkanı sunmaktadır.
Çalışma Saatleri ve Sefer Sıklığı
İZBAN seferleri genellikle sabah 05:20'de başlamakta ve gece 01:23'e kadar devam etmektedir. Yoğun saatlerde sefer sıklığı 10 dakikaya kadar düşerken, diğer saat dilimlerinde 12-24 dakikada bir sefer düzenlenmektedir. Resmi tatillerde ve özel durumlarda sefer saatlerinde değişiklikler yaşanabilmektedir.
Gelecek Planları
İZBAN hattının gelecekte daha da genişletilmesi planlanmaktadır. Kuzeyde Bergama'ya kadar 50 km'lik bir uzatma ve yedi yeni istasyonun yapımı için çalışmalar devam etmektedir. Bu uzatma ile hattın toplam uzunluğunun 186 kilometreye ve istasyon sayısının 48'e çıkması hedeflenmektedir. Ayrıca, 2030'a kadar güneyde Tire, Ödemiş ve Bayındır'a uzatma projeleri de bulunmaktadır.
Önemli Bilgiler
- İZBAN, Uluslararası Toplu Taşımacılar Birliği (UITP) tarafından 2013 yılında "En İyi İşbirliği" kategorisinde ödüle layık görülmüştür.
- 2014 verilerine göre en yoğun istasyonları Halkapınar, Şirinyer, Karşıyaka, Çiğli ve Hilal olmuştur.
- Yakın zamanda İzmirim Kart entegrasyonundan ayrılması ve 90 dakika ücretsiz aktarma uygulamasının son bulması kararı alınmıştır.