Becayiş Nedir?
Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğüne göre becayiş kelimesi, “karşılıklı yer değiştirme” anlamına gelmektedir. Ancak Türkiye'de bu kavram, özellikle memuriyetle ilgili bir anlam kazanmıştır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 73. maddesi, becayişi şu şekilde tanımlar: “Aynı Kurumun başka başka yerlerde bulunan aynı sınıftaki memurları, karşılıklı olarak yer değiştirme suretiyle atanmalarını isteyebilirler. Bu isteğin yerine getirilmesi atamaya yetkili amirlerince uygun bulunmasına bağlıdır.”
Bu tanıma göre becayiş, kamu kurumlarında görevli iki memurun, belirli şartlar altında karşılıklı anlaşarak görev yerlerini değiştirmesi işlemidir.
Becayiş Şartları Nelerdir?
Becayiş işleminin gerçekleşebilmesi için bazı temel şartların sağlanması gerekmektedir:
- Aynı Kurumda Görev Yapma: Becayiş, yalnızca aynı devlet kurumuna bağlı memurlar arasında yapılabilir. Örneğin, Milli Eğitim Bakanlığı personeli ile Sağlık Bakanlığı personeli karşılıklı yer değiştiremez.
- Aynı Sınıf ve Unvan: Yer değiştirecek memurların sınıf ve unvanlarının aynı olması zorunludur. Örneğin, öğretmenler kendi aralarında, doktorlar kendi aralarında veya bilgisayar mühendisleri kendi aralarında becayiş yapabilirler. 657 sayılı Kanunda belirtilen hizmet sınıfları (teknik hizmetler sınıfı, genel idare hizmetleri sınıfı vb.) esas alınır.
- Karşılıklı Rıza: Becayiş, yer değiştirmek isteyen memurların doğrudan bireysel isteğine ve karşılıklı rızasına bağlıdır.
- Atamaya Yetkili Amirin Onayı: Becayiş talebinin yerine getirilmesi, atamaya yetkili amirlerce uygun bulunmasına bağlıdır. Atamaya yetkili amirler, bakanlıklarda bakan, illerde vali, ilçelerde kaymakam olabilir. İdarenin, kamu yararı açısından olumsuz cevap vermesini gerektirecek bir neden bulunmadığı sürece becayiş taleplerini onaylaması beklenir.
- Dönem Kısıtlaması Yok: 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, becayiş için herhangi bir dönem öngörmemiştir. Ancak öğretmenler gibi bazı meslek grupları için eğitim ve öğretimin bütünlüğü çerçevesinde ara tatil veya okul bitimi gibi dönemlerde başvuru yapılması daha uygun olabilir.
- Zorunlu Hizmet Durumu: Öğretmenler ve sağlık personeli gibi zorunlu hizmete tabi olanların becayiş isteyecekleri ilin de zorunlu hizmet bölgesi kapsamında olması gerekebilir.
- Sözleşmeli Personel İçin Şartlar: Sözleşmeli personel için de becayiş imkanı bulunmakla birlikte, bazı kurumlarda 1 yıl, bazı kurumlarda ise 4 yıl gibi bekleme süreleri uygulanabilmektedir. Sağlık Bakanlığı'nda sözleşmeli sağlık personeli için aynı unvan ve branşta, aynı hizmet bölgesi içinde karşılıklı yer değiştirme mümkündür.
Becayiş Nasıl Yapılır?
Becayiş yapmak isteyen memurların öncelikle karşılıklı olarak anlaşmaları ve ardından kurumlarına yazılı bir dilekçe ile başvurmaları gerekmektedir. Dilekçelerde, becayiş yapılacak kişinin bilgileri belirtilmelidir. Başvurular, memurların en yakın amirleri aracılığıyla silsile yoluyla atamaya yetkili amire iletilir. Yetkili birimlere ulaşan becayiş talepleri, uygun bulunması halinde gerçekleştirilir.