Devlet memurluğu sisteminde sıkça karşılaşılan ve memurların özlük hakları ile maaşlarını doğrudan etkileyen temel kavramlardan biri 'kadro derecesi'dir. Kadro derecesi, bir memurun atandığı veya fiilen işgal ettiği kadronun devlet tarafından tahsis edilmiş olan derecesini ifade eder. Bu kavram, memurun öğrenim durumu, hizmet süresi ve geçmişteki hizmetleri esas alınarak belirlenen 'derece' ve 'kademe' kavramlarından farklıdır.
Kadro Derecesi, Derece ve Kademe Arasındaki Fark Nedir?
- Kadro Derecesi: Memurun atandığı pozisyonun unvan ve derecesidir. Devletin o pozisyon için belirlediği hiyerarşik seviyeyi gösterir.
- Derece (Kazanılmış Hak Aylığı Derecesi): Memurun eğitim durumu, hizmet yılı ve geçmiş hizmetleri gibi faktörlere göre 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu çerçevesinde elde ettiği kişisel haktır. Memurun sınıfı içindeki hiyerarşik konumunu gösterir ve daha yüksek derece, daha yüksek maaş ve kıdem anlamına gelir.
- Kademe: Derece içinde, görevin önemi veya sorumluluğu artmadan, memurun aylığındaki ilerlemedir. Her derecede genellikle üç kademe bulunur ve memurlar her yıl bir kademe ilerlemesi yapabilirler.
Kadro Derecesi Neden Önemlidir?
Kadro derecesi, memurların maaş ve diğer mali haklarının belirlenmesinde kritik bir rol oynar. Yüksek bir kadro derecesi, genellikle daha yüksek bir maaş ve daha fazla özlük hakkı anlamına gelir. Ayrıca, memurların kariyer basamaklarında ilerlemesi ve terfi etmesi de kadro derecesi sistemi üzerinden gerçekleşir.
Kadro Derecesi Yükselmesi Nasıl Olur?
Kadro derecesi yükselmesi, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 68. maddesi ile düzenlenmiştir ve belirli şartlara tabidir. Bu şartlar şunlardır:
- Üst dereceden boş bir kadronun bulunması.
- Memurun derecesi içinde en az 3 yıl ve bu derecenin 3. kademesinde en az 1 yıl bulunmuş olması.
- Kadronun tahsis edildiği görev için öngörülen nitelikleri elde etmiş olmak.
Derece yükselmesi genellikle memurun görev, yetki ve sorumluluklarında bir artışı ifade eder. Kademe ilerlemesi ise, memurun bulunduğu kademede en az bir yıl hizmet süresi sonunda kendiliğinden gerçekleşir ve görev tanımında bir değişiklik yaratmaz, sadece aylık ve kıdem artışını belirler.
Memuriyete Giriş Dereceleri
Memuriyete başlama dereceleri, memurun öğrenim durumuna göre farklılık gösterir. Örneğin, lise mezunları genellikle 13. derecenin 3. kademesinden, ön lisans mezunları 10. derecenin 2. kademesinden ve lisans mezunları ise 9. derecenin 1. kademesinden göreve başlarlar.