Kutsal İttifak'ın Tanımı ve Tarihsel Bağlamı
Kutsal İttifak, tarihte farklı dönemlerde, genellikle dini veya siyasi amaçlarla Avrupa devletleri arasında kurulan birliklere verilen genel bir isimdir. Bu ittifakların en bilinenlerinden ikisi, Osmanlı Devleti'ne karşı kurulan 17. yüzyıl ittifakı ve Napolyon sonrası Avrupa düzenini korumayı hedefleyen 19. yüzyıl ittifakıdır.
Osmanlı'ya Karşı Kutsal İttifak (1684)
Osmanlı Devleti'nin 1683 yılındaki II. Viyana Kuşatması'nda başarısız olması, Avrupa devletleri için bir dönüm noktası oldu. Papa XI. Innocentius'un teşvikiyle, Osmanlı'yı Avrupa'dan tamamen çıkarmak amacıyla 1684 yılında bir "Kutsal İttifak" kuruldu.
Kuruluş Amacı ve Üyeleri
- Amaç: Kutsal İttifak'ın temel amacı, Osmanlı Devleti'nin Avrupa'daki ilerleyişini durdurmak ve mevcut topraklarını geri almaktı.
- Üyeler:
- Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu (Avusturya)
- Lehistan-Litvanya Birliği (Polonya)
- Venedik Cumhuriyeti
- Malta Şövalyeleri
- Rus Çarlığı (1686'da katıldı)
Sonuçları
Bu ittifak, Osmanlı Devleti ile 16 yıl süren ve "Büyük Türk Savaşları" olarak bilinen yoğun çatışmalara yol açtı. Osmanlı Devleti, bu savaşlarda ağır yenilgiler alarak Avrupa'daki ilerleyişini durdurmak zorunda kaldı. Savaşlar, 1699 yılında imzalanan Karlofça Antlaşması ile sona erdi. Bu antlaşma ile Osmanlı, Banat ve Temeşvar hariç Macaristan'ın büyük bir kısmı, Podolya, Ukrayna, Mora Yarımadası ve Dalmaçya kıyıları gibi önemli toprakları kaybetti. Karlofça Antlaşması, Osmanlı Devleti'nin Avrupa'daki gerileme döneminin başlangıcı olarak kabul edilir.
Napolyon Sonrası Kutsal İttifak (1815)
1815 yılında, Napolyon Savaşları'nın ardından Avrupa'da yeni bir "Kutsal İttifak" kuruldu. Rusya Çarı I. Aleksandr'ın öncülüğünde, Avusturya ve Prusya hükümdarları tarafından imzalanan bu ittifak, Viyana Kongresi'nde kurulan uluslararası düzeni korumayı amaçlıyordu.
Kuruluş Amacı ve Üyeleri
- Amaç: Avrupa'da barışı ve istikrarı sağlamak, devrimci ve liberal hareketleri bastırmak, Hristiyanlık ilkelerine dayalı bir yönetim anlayışını yaymak.
- Üyeler: Rusya, Avusturya ve Prusya. Büyük Britanya da ittifakı desteklemiştir.
Önemi ve Dağılması
Bu ittifak, Avrupa ülkelerinin içişlerine müdahale ilkesini benimseyerek Napoli ve İspanya'daki isyanları bastırdı. Ancak, üyeleri arasındaki çıkar çatışmaları ve değişen siyasi koşullar nedeniyle 1820'lerin sonu ve 1830'ların başında etkinliğini yitirerek dağıldı.