Dünya'nın Kendi Ekseni Etrafındaki Dönüşü
Dünya, kendi ekseni etrafında sürekli olarak dönen bir gezegendir. Bu dönüş hareketi, gezegenimizdeki yaşamın temelini oluşturan gece ve gündüz döngüsünü meydana getirir. Dünya'nın kendi ekseni etrafındaki bir tam dönüşü için geçen süreye astronomide yıldız günü (sidereal day) adı verilir.
Yıldız Günü ve Güneş Günü Arasındaki Fark
Bir yıldız günü, Dünya'nın uzak yıldızlara göre kendi ekseni etrafında bir tam dönüşünü tamamlaması için geçen süredir ve yaklaşık olarak 23 saat 56 dakika 4 saniye sürer. Ancak günlük yaşantımızda kullandığımız ve bir gün olarak kabul ettiğimiz süre, güneş günü (solar day) olarak bilinir. Güneş günü, Güneş'in gökyüzünde aynı konuma geri dönmesi için geçen süredir ve ortalama 24 saat kabul edilir.
Bu iki süre arasındaki yaklaşık dört dakikalık farkın nedeni, Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönerken aynı zamanda Güneş etrafında da yörüngesel bir hareket yapmasıdır. Dünya, Güneş etrafındaki yörüngesinde ilerlediği için, Güneş'in gökyüzünde aynı noktaya gelmesi, uzak bir yıldıza göre bir tam dönüşten biraz daha uzun sürer.
Dönüş Yönü ve Etkileri
Dünya, kendi ekseni etrafında batıdan doğuya doğru döner. Bu dönüş yönü, Güneş'in doğudan doğup batıdan batmasını gözlemlememizin ana nedenidir. Dünya'nın bu rotasyon hareketi, sadece gece ve gündüzü oluşturmakla kalmaz, aynı zamanda saat dilimlerinin belirlenmesinde ve iklim modelleri üzerinde de önemli etkilere sahiptir.
Dünya'nın dönme hızı ekvator bölgesinde en yüksek seviyede olup, kutuplara doğru azalır. Bu hız, Ay'ın gelgit etkileri ve hatta büyük depremler gibi faktörler nedeniyle milisaniyeler düzeyinde küçük değişiklikler gösterebilir.