Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Nedir?
Yüksek Seçim Kurulu (YSK), Türkiye Cumhuriyeti'nde seçimlerin genel yönetimini ve denetimini sağlayan, aynı zamanda seçimlerin yargısal denetimini yürüten karma bir idari ve yargı merciidir. 1950 yılında kurulan YSK, seçimlerin düzen içinde ve dürüstlükle yapılmasını temin eden anayasal bir organdır.
YSK'nın Yapısı ve Üyeleri
YSK, yedi asıl ve dört yedek olmak üzere toplam on bir üyeden oluşur. Bu üyelerin altısı Yargıtay, beşi ise Danıştay Genel Kurulları tarafından kendi üyeleri arasından gizli oyla seçilir. Üyeler, kendi aralarından bir başkan ve bir başkanvekili seçerler. YSK üyelerinin görev süresi altı yıldır ve görev süresi sona eren üyelerin tekrar seçilmesi mümkündür.
Görev ve Yetkileri
Yüksek Seçim Kurulu'nun temel görev ve yetkileri, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 79. maddesi ile çeşitli seçim kanunlarında düzenlenmiştir. YSK'nın başlıca görevleri şunlardır:
- Seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapmak ve yaptırmak.
- Seçim süresince ve seçimden sonra seçim konularıyla ilgili bütün yolsuzlukları, şikâyet ve itirazları incelemek ve kesin olarak karara bağlamak. YSK kararları aleyhine başka bir mercie başvurulamaz.
- Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin ve Cumhurbaşkanlığı seçim tutanaklarını kabul etmek.
- Seçmen kütüklerini oluşturmak, güncelliğini sağlamak ve mükerrer seçmen kaydını önlemek.
- Seçimlere katılma yeterliliğini taşıyan siyasi partileri tespit ve ilan etmek.
- İl ve ilçe seçim kurullarını oluşturmak ve bunlara ilişkin itirazları kesin olarak karara bağlamak.
- Adaylıklara dair itirazları kesin olarak karara bağlamak.
- Seçim takvimini belirlemek ve ilan etmek.
Teşkilatlanması
YSK'nın teşkilatı merkez ve taşra teşkilatı olarak ikiye ayrılır. Merkez teşkilatında Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğü, Seçim Hizmetleri Genel Müdürlüğü, İnsan Kaynakları Dairesi Başkanlığı ve Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı gibi birimler bulunur. Taşra teşkilatı ise il ve ilçe seçim kurulları ile seçim müdürlüklerinden oluşur. Siyasi partiler, belirli şartları taşımaları halinde il ve ilçe seçim kurullarında temsilci bulundurabilirler.
Önemi
Yüksek Seçim Kurulu, Türkiye'de demokratik seçim süreçlerinin temel güvencesidir. Seçimlerin adil, şeffaf ve güvenilir bir ortamda gerçekleşmesini sağlayarak halkın iradesinin sandığa doğru bir şekilde yansımasına katkıda bulunur. YSK, herhangi bir kuruma bağlı olmayan, bağımsız bir anayasal kuruldur.