Türk edebiyatının önde gelen şair, yazar ve fikir adamlarından Namık Kemal, modern anlamda bir soyadı taşımamaktadır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde yaşamış olan Namık Kemal'in asıl adı Mehmed Kemal'dir. Günümüzdeki soyadı kanunu, onun vefatından çok sonra, 1934 yılında yürürlüğe girmiştir. Bu nedenle, kendisi bir soyadı kullanmamıştır.
Namık Adı Nereden Geliyor?
'Namık' ismi, şairin kendisine sonradan verilen bir mahlastır. Kaynaklara göre, Sofya'da bulunduğu yıllarda evlerine ziyarete gelen dedesinin arkadaşı şair Binbaşı Eşref Bey, Mehmet Kemal'in şiirlerini okuduktan sonra ona 'Namık' mahlasını vermiştir. Bu isim zamanla Mehmet Kemal'in göbek adının yerine geçmiş ve genellikle 'Namık Kemal' imzasını kullanmıştır.
Mehmed Kemal Kimdir?
21 Aralık 1840 tarihinde Tekirdağ'da dünyaya gelen Mehmed Kemal, Türk milliyetçiliğinin öncülerinden, Genç Osmanlı hareketinin önemli bir mensubu, gazeteci, devlet adamı ve şairdir. Özellikle 'İntibah' isimli romanı ve 'Vatan, Yahut Silistre' isimli tiyatro oyunu ile tanınır. 'Vatan şairi' ve 'Hürriyet şairi' olarak da anılan Namık Kemal, yurtseverlik, özgürlük ve ulus kavramlarını Türk düşünce yaşamına ve edebiyatına sokan kişi olarak kabul edilir.
Çocukluğunu dedesi Abdüllatif Paşa'nın yanında, Rumeli ve Anadolu'nun çeşitli kentlerinde geçiren Namık Kemal, düzenli bir eğitim alamasa da özel dersler alarak Arapça ve Farsça öğrenmiş, kendi kendini yetiştirmiştir. İstanbul'da Hariciye Nezareti Tercüme Odası'nda çalışırken İbrahim Şinasi ile tanışmış ve onun yenilikçi düşüncelerinden etkilenmiştir. Şinasi'nin Paris'e gitmesiyle Tasvir-i Efkâr gazetesinin sorumluluğunu üstlenmiş ve bu platformu düşüncelerini yaymak için kullanmıştır.
Namık Kemal, sanatını toplumun Batılılaşması için bir araç olarak görmüş ve eserlerini halkın anlayabileceği sade bir dille yazmayı amaçlamıştır. Tiyatroyu 'eğlencelerin en faydalısı' olarak nitelemiş ve halkın eğitilmesinde bir okul gibi görmüştür. Eserleri ve düşünceleriyle Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ü de etkilemiştir.