Hemogram (Tam Kan Sayımı) Nedir?
Hemogram, diğer adıyla tam kan sayımı (TKS), kanınızdaki hücrelerin sayısını, oranlarını ve bazı özelliklerini detaylı olarak inceleyen önemli bir laboratuvar testidir. Bu test, kırmızı kan hücreleri (eritrositler), beyaz kan hücreleri (lökositler) ve trombositler (plateletler) gibi temel kan bileşenlerinin miktarını ve kalitesini değerlendirir. Kan dolaşımındaki hücrelerin kemik iliğinde üretilmesi nedeniyle, hemogram testi dolaylı yoldan kemik iliğinin sağlığı hakkında da bilgi sağlar.
Hemogram Testi Neden Yapılır?
Hemogram testi, birçok farklı sağlık durumunun teşhisinde, takibinde ve genel sağlık kontrolünde kullanılır. Doktorlar bu testi şu amaçlarla isteyebilir:
- Anemi (kansızlık) gibi kan hücrelerinin eksikliği durumlarını tespit etmek.
- Enfeksiyon veya iltihaplanma varlığını belirlemek.
- Kanama bozuklukları veya pıhtılaşma sorunlarını değerlendirmek.
- Lösemi, lenfoma gibi kan kanserleri ve diğer kemik iliği hastalıklarının tanısı ve takibi.
- Bağışıklık sistemi bozukluklarını incelemek.
- Rutin sağlık kontrollerinin bir parçası olarak genel sağlık durumunu gözden geçirmek.
- Kullanılan ilaçların kan hücreleri üzerindeki etkilerini izlemek.
Hemogram Testinde Hangi Değerler İncelenir?
Hemogram testi, kanın farklı bileşenlerini ölçen çeşitli parametreleri içerir. Başlıca incelenen değerler şunlardır:
- Kırmızı Kan Hücreleri (Eritrositler - RBC): Vücuda oksijen taşıyan hücrelerdir. Düşük değerler anemiye işaret edebilirken, yüksek değerler polisitemi gibi durumları düşündürebilir.
- Hemoglobin (HGB): Kırmızı kan hücrelerinde oksijen taşıyan proteindir. Anemi teşhisinde kritik bir parametredir.
- Hematokrit (HCT): Kanın kırmızı kan hücrelerinden oluşan yüzdesini gösterir.
- Ortalama Korpüsküler Hacim (MCV): Kırmızı kan hücrelerinin ortalama büyüklüğünü ölçer ve anemi türlerinin ayırt edilmesinde yardımcı olur.
- Beyaz Kan Hücreleri (Lökositler - WBC): Vücudun enfeksiyonlara ve iltihaplanmaya karşı savunma hücreleridir. Yüksek değerler enfeksiyon veya iltihabı, düşük değerler ise bağışıklık sistemi sorunlarını gösterebilir.
- Lökosit Diferansiyel Sayımı: Beyaz kan hücrelerinin alt tiplerini (nötrofiller, lenfositler, monositler, eozinofiller, bazofiller) ayrı ayrı inceler. Bu alt tiplerdeki değişiklikler, enfeksiyonun türü veya alerjik reaksiyonlar hakkında bilgi verebilir.
- Trombositler (PLT): Kanın pıhtılaşmasını sağlayan hücrelerdir. Sayılarındaki anormallikler kanama veya pıhtılaşma sorunlarına işaret edebilir.
Hemogram Testi Nasıl Yapılır?
Hemogram testi için genellikle kol damarından küçük bir kan örneği alınır. Bebeklerde topuktan kan alınabilir. Çoğu durumda test öncesi açlık gerekmez, ancak doktorunuz başka testler de istediyse özel bir hazırlık gerekebilir. Alınan kan örneği laboratuvarda özel cihazlar kullanılarak analiz edilir.
Sonuçların Yorumlanması
Hemogram testi sonuçları, yaş, cinsiyet ve laboratuvara göre değişen referans aralıkları içinde değerlendirilir. Test sonuçlarınızdaki herhangi bir anormallik, kesin olarak bir sağlık sorununuz olduğu anlamına gelmez. Bu nedenle, hemogram sonuçlarının mutlaka bir uzman hekim tarafından, hastanın genel sağlık durumu ve diğer klinik bulgularla birlikte yorumlanması önemlidir.