Hamt Kelimesinin Anlamı ve Kökeni
Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğüne göre hamt kelimesi, isim olarak “Tanrı’ya şükretme” anlamına gelmektedir . Arapça kökenli olan bu kelime, ḥmd kökünden türemiş olup “övme, yüceltme” manasına gelen ḥamd sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük ise Arapça ḥamada fiilinin masdarıdır .
Dini Bağlamda Hamt
Hamt kavramı, özellikle İslami literatürde derin bir anlam taşır. TDV İslâm Ansiklopedisi'ne göre hamt, bütün medih (övme) türlerini içeren, sevgi ve tazimle Allah'a yönelen övgü ve şükür anlamında bir terimdir . Hamt, şükür ve medih kelimeleriyle anlam yakınlığı bulunsa da, onlardan daha zengin ve kapsamlı bir muhtevaya sahiptir .
- Şükür ile Farkı: Şükür genellikle bir nimete karşılık yapılan bir teşekkür iken, hamt Allah'ın zatına, sıfatlarına ve tüm kemal vasıflarına yönelik genel bir övgü ve yüceltmedir. Bu yönüyle hamt, şükürden daha kapsamlıdır .
- Medih ile Farkı: Medih, birinde var olan veya var olduğu kabul edilen övgüye layık bir özelliğin belirtilmesidir. Medhe konu teşkil eden özelliğin en üstün derecede olması şart değildir ve insanlara yönelik medih bazen menedilirken, hamt emredilmiştir .
Kur'an-ı Kerim'de ve dini metinlerde sıkça geçen hamt, Allah'ın yüceliğini, kudretini ve tüm güzelliklerini ifade etmek için kullanılır. “Elhamdülillah” cümlesi, “Hamd Allah’a mahsustur” veya “Bütün övgüler Allah’adır” anlamına gelen, hamt kavramının en bilinen ve yaygın kullanılan şeklidir .
Günlük Dilde Hamt Kullanımı
Günlük yaşamda “hamt etmek” ifadesi, “Tanrı’ya şükretmek” anlamında kullanılır . Ayrıca, bir durumdan duyulan hoşnutluğu ifade etmek için “hamt olsun” denir ki bu da “Tanrı’ya şükürler olsun” manasına gelir . Bu kullanımlar, kelimenin dini kökenini ve şükran duygusunu yansıtır.
Özetle, hamt kelimesi, sadece bir teşekkürden öte, Allah'ın tüm mükemmel niteliklerini ve yüceliğini kabul edip O'nu sevgi ve saygıyla övme eylemini ifade eden derin ve kapsamlı bir dini terimdir.