Difteri, Corynebacterium diphtheriae adı verilen bir bakteri türünün neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Bu bakteri, genellikle solunum yollarını etkileyerek boğazda kalın, gri bir zar tabakası oluşturur. Bu zar, nefes almayı zorlaştırabilir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Difteri, aynı zamanda deri lezyonları şeklinde de görülebilir.
Difteri Nasıl Bulaşır?
Difteri, enfekte bir kişinin öksürmesi, hapşırması veya konuşmasıyla havaya yayılan damlacıklar yoluyla bulaşır. Ayrıca, enfekte kişinin kullandığı eşyaların (bardak, tabak, mendil vb.) ortak kullanımıyla da yayılabilir. Bakteri, genellikle burun ve boğazda yaşar ve enfekte kişiler, belirti göstermese bile hastalığı yayabilirler.
Difteri Belirtileri Nelerdir?
Difteri belirtileri genellikle enfeksiyondan 2 ila 5 gün sonra ortaya çıkar. En yaygın belirtiler şunlardır:
- Boğaz ağrısı
- Ateş
- Titreme
- Baş ağrısı
- Yutkunma güçlüğü
- Boyunda lenf bezlerinin şişmesi
- Boğazda kalın, gri bir zar tabakasının oluşması (psödomembran)
Bu zar, solunum yollarını tıkayarak nefes darlığına neden olabilir. Difteri ayrıca, bakterinin ürettiği bir toksin aracılığıyla vücudun diğer organlarına da zarar verebilir. Bu toksin, kalp kası iltihabı (miyokardit), sinir hasarı (nöropati) ve böbrek yetmezliği gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Difteri Tanısı ve Tedavisi
Difteri tanısı, genellikle belirtilerin değerlendirilmesi ve boğazdan alınan kültür örneklerinin laboratuvarda incelenmesiyle konulur. Tedavide, öncelikle antibiyotikler kullanılır. Ayrıca, bakterinin ürettiği toksini nötralize etmek için difteri antitoksini de verilir. Hastanın iyileşme sürecinde, destekleyici tedaviler de uygulanabilir.
Difteri Önleme ve Aşı
Difteri, aşı ile önlenebilen bir hastalıktır. Difteri aşısı, genellikle diğer hastalıklara karşı koruma sağlayan karma aşıların bir parçası olarak uygulanır. Türkiye'de de rutin aşı takviminde yer alan difteri aşısı, çocukluk döneminde birkaç doz halinde yapılır ve ilerleyen yaşlarda hatırlatma dozları ile bağışıklık güçlendirilir. Aşılanma, hem bireysel hem de toplum sağlığı açısından difteri salgınlarının önlenmesinde kritik bir rol oynar.
Aşılanma oranlarının yüksek olduğu toplumlarda difteri vakaları oldukça nadirdir. Ancak, aşılanmamış veya eksik aşılanmış kişilerde hastalık riski daha yüksektir. Bu nedenle, aşı takvimine uyulması ve gerekli durumlarda doktorunuza danışarak ek aşıların yapılması önemlidir.
Difteri, erken teşhis ve tedavi ile kontrol altına alınabilen bir hastalıktır. Ancak, önleyici tedbirler, özellikle de aşılanma, hastalığın yayılmasını engellemenin en etkili yoludur.