Akut Sistit Nedir?
Akut sistit, mesanenin ani başlangıçlı ve genellikle şiddetli iltihaplanması durumudur. Bu durum, idrar yolu enfeksiyonlarının (İYE) yaygın bir türü olup, özellikle kadınlarda sıkça görülür. Mesanenin iç yüzeyindeki mukozanın iltihaplanmasıyla karakterizedir ve rahatsız edici semptomlara yol açabilir.
Akut Sistitin Nedenleri
Akut sistitin en yaygın nedeni, bağırsaklarda doğal olarak bulunan Escherichia coli (E. coli) adlı bakterinin idrar yoluna girerek mesaneye ulaşması ve burada iltihaplanmaya yol açmasıdır. Kadınlarda üretra (idrarın dışarı atıldığı kanal) erkeklere göre daha kısa olduğu için bakterilerin mesaneye ulaşması daha kolaydır, bu da kadınlarda sistitin daha sık görülmesinin başlıca nedenlerindendir.
Akut sistite zemin hazırlayan diğer faktörler şunlardır:
- Yetersiz hijyen uygulamaları
- Cinsel aktivite
- Hamilelik
- Menopoz dönemi
- Diyabet gibi bağışıklık sistemini etkileyen hastalıklar
- İdrarı uzun süre tutmak
- Mesane taşları
- Erkeklerde prostat büyümesi gibi idrar akışını engelleyen durumlar
- Zayıflamış bağışıklık sistemi
- Bazı ilaçlar (örneğin kemoterapi ilaçları) veya radyasyon tedavisi
Akut Sistit Belirtileri
Akut sistit genellikle ani ve şiddetli belirtilerle kendini gösterir. Bu belirtiler şunları içerebilir:
- Sık sık ve az miktarda idrara çıkma ihtiyacı
- İdrar yaparken yanma, acı veya batma hissi (dizüri)
- Alt karın veya kasık bölgesinde ağrı ve baskı hissi
- İdrarın bulanık, koyu renkli veya kötü kokulu olması
- İdrarda kan görülmesi (hematüri)
- Bazı durumlarda ateş, yorgunluk, bulantı veya kusma
Teşhis ve Tedavi
Akut sistit teşhisi, hastanın şikayetlerinin değerlendirilmesi ve idrar testleri ile konulur. İdrar kültürü, enfeksiyona neden olan mikroorganizmayı belirleyerek uygun antibiyotik tedavisinin seçilmesinde önemli rol oynar.
Tedavi genellikle antibiyotiklerle yapılır. Basit sistit vakalarında kısa süreli veya tek doz antibiyotikler etkili olabilir. Enfeksiyonun tekrarlamasını veya kronikleşmesini önlemek için antibiyotik tedavisinin doktorun önerdiği şekilde tamamlanması büyük önem taşır. Ayrıca, bol sıvı tüketimi ve ağrı kesiciler gibi destekleyici tedaviler de semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir. Tedavi edilmediği takdirde enfeksiyon böbreklere yayılarak daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Korunma Yolları
Akut sistitten korunmak için bazı önlemler alınabilir:
- Bol su içmek
- İdrarı uzun süre tutmamak ve mesaneyi düzenli olarak boşaltmak
- Genital bölge temizliğine özen göstermek
- Cinsel ilişki sonrası idrar yapmak
- Pamuklu iç çamaşırları tercih etmek