"Allah" Kelimesinin Kökeni ve Temel Anlamı
"Allah" kelimesi, İslam inancında kâinatı yaratan, sevk ve idare eden en yüce varlığın özel adıdır. Bu kelime, Arapça kökenli olup, tek ve benzersiz Tanrı'yı ifade eder. İslam'ın tevhid inancının temelini oluşturan bu kavram, varlığı zorunlu olan, bütün övgülere layık bulunan ve yokluğu düşünülemeyen mutlak varlığı tanımlar.
Etimolojik Kökenleri Üzerine Görüşler
"Allah" kelimesinin etimolojisi üzerine farklı görüşler bulunmaktadır:
- "el-İlah" Türevi: En yaygın kabul gören görüşe göre, "Allah" kelimesi Arapça "el-ilah" (Tanrı) kelimesinden türemiştir. "İlah" kelimesi ise "kulluk etmek", "hayret ve şaşkınlık içinde kalmak", "gönülden bağlanıp sığınmak" anlamlarına gelen köklerden gelmektedir. Bu durumda "Allah", "tapınılan, yüceliği karşısında hayrete düşülen, gönülden bağlanılıp sığınılan" anlamlarını taşır.
- "Lâhe-yelîhu" Türevi: Bazı görüşler, kelimenin "gizlenmek, duyu idrakinin fevkinde olmak" anlamındaki "lâhe-yelîhu" kökünden geldiğini ve "duyu idrakinin ötesinde bulunan" anlamına geldiğini belirtir.
- Özel İsim Görüşü: Bir diğer görüş ise "Allah" kelimesinin herhangi bir kökten türememiş, doğrudan gerçek mabudun özel adı olduğunu savunur. Bu görüşe göre, kelime sözlük anlamı taşımayıp, gerçek mabuda ad olunca bu anlamını kaybetmiştir.
"Allah" kelimesi, Kur'an-ı Kerim'de 2699 kez geçmektedir ve İhlas Suresi, İslam'ın Allah inancını "De ki; O Allah bir tektir. Allah Samed'dir. Doğurmamıştır ve doğurulmamıştır. Ve O'na hiçbir şey denk olmamıştır." şeklinde özetler.
Türk Dil Kurumu (TDK) ve "Allah" Kelimesi
Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünde "Allah" kelimesi, İslam dinine göre kâinatı ve bütün varlıkları yaratan, tek ve yüce Tanrı anlamında yer almaktadır. Geçmişte TDK sözlüğünde "Allah" kelimesinin mecaz anlamda, herhangi bir işte başarılı olmuş, en üst dereceye ulaşmış kimse için kullanıldığına dair bir tanım bulunmaktaydı. Ancak, açılan bir dava sonucunda bu mecaz anlam, TDK'nın internet sitelerinden kaldırılmıştır.
"Allah" Kelimesinin Eşsizliği
İslam inancında "Allah" ismi, gerçek mabudun ve tek yaratıcının özel ismi olması sebebiyle O'ndan başka hiçbir varlığa ad olarak verilmemiştir. Gerek Arap dilinde gerekse bu lafzı kullanan diğer Müslüman milletlerin dillerinde herhangi bir çoğul şekli de oluşmamıştır. Bu durum, Allah'ın birliğini ve eşsizliğini vurgular.