Nöroloji (Asabiye) Nedir?
Günümüzde tıp literatüründe “asabiye” terimi yerine genellikle “nöroloji” kullanılmaktadır. Nöroloji, beyin, omurilik, çevresel sinirler ve kaslar dahil olmak üzere sinir sisteminin bozukluklarını ve hastalıklarını inceleyen, teşhis eden ve tedavi eden tıbbi bir uzmanlık dalıdır. Sinir sistemi, vücudun tüm aktivitelerini düzenleyen ve koordine eden karmaşık bir ağdır. Bu sistemdeki herhangi bir aksaklık, çeşitli fiziksel ve bilişsel sorunlara yol açabilir.
Nöroloji Hangi Hastalıklara Bakar?
Nöroloji uzmanları, geniş bir yelpazedeki sinir sistemi rahatsızlıklarıyla ilgilenir. Bu hastalıklar arasında şunlar yer alır:
- Baş Ağrıları: Migren, gerilim tipi baş ağrısı ve diğer kronik baş ağrıları.
- Epilepsi (Sara): Beyindeki anormal elektriksel aktivite sonucu oluşan nöbet bozuklukları.
- Beyin Damar Hastalıkları: İnme (felç) gibi beyne kan akışının bozulmasıyla ortaya çıkan durumlar.
- Hareket Bozuklukları: Parkinson hastalığı ve diğer titreme, denge veya koordinasyon sorunlarına yol açan durumlar.
- Demanslar: Alzheimer hastalığı gibi hafıza ve bilişsel işlevlerde bozulmaya neden olan durumlar.
- Multipl Skleroz (MS): Merkezi sinir sistemini etkileyen kronik bir otoimmün hastalık.
- Periferik Sinir Hastalıkları: El ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma veya güçsüzlüğe neden olan sinir hasarları.
- Kas Hastalıkları: Kas güçsüzlüğü veya erimesiyle seyreden rahatsızlıklar.
- Uyku Bozuklukları: Uykusuzluk (insomnia), aşırı uyku hali (hipersomnia) gibi durumlar.
- Beyin ve Omurilik İltihaplanmaları: Menenjit, ensefalit gibi enfeksiyonlar.
Nörolog Ne İş Yapar?
Nörologlar, hastaların şikayetlerini dinleyerek detaylı bir tıbbi öykü alır ve kapsamlı bir nörolojik muayene yaparlar. Bu muayene, hastanın koordinasyon, refleks, duyu, dil becerileri, bilişsel yetenekleri ve zihinsel durumu hakkında bilgi edinmeyi amaçlar. Tanı koymak için çeşitli görüntüleme ve elektrofizyolojik testler isteyebilirler. Bu testler arasında Bilgisayarlı Tomografi (BT), Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG), Elektroensefalografi (EEG), Elektromiyografi (EMG) ve lomber ponksiyon (belden sıvı alma) bulunur. Teşhisin ardından, nörologlar hastalığın türüne ve şiddetine göre uygun tedavi planını oluşturur ve hastanın takibini yaparlar.
Asabiyet Kavramının Diğer Anlamı
Türkçede “asabiyet” kelimesi, tıp dışı bir bağlamda, özellikle İbn Haldun’un düşünce sisteminde “toplumsal dayanışma”, “grup ruhu” veya “kabilecilik” gibi anlamlara da gelmektedir. Bu kavram, bir topluluğun üyelerini birbirine bağlayan ve dış tehditlere karşı birlikte hareket etmelerini sağlayan duygusal bağı ifade eder. Ancak, modern tıpta sinir sistemi hastalıkları için kullanılan terim “nöroloji”dir.