Mezgit, özellikle Türkiye'de ve çevresindeki denizlerde yaygın olarak bulunan, lezzetli ve besleyici bir balıktır. Genellikle beyaz etli ve hafif bir tada sahip olan mezgit, birçok farklı pişirme yöntemiyle sofralara konuk olur. Ancak, bu popüler balığın sadece 'mezgit' olarak bilinmediğini, farklı bölgelerde ve kültürlerde çeşitli isimlerle de anıldığını biliyor muydunuz?


Mezgitin Farklı İsimleri

Mezgitin en yaygın bilinen diğer adı 'çıtır balık'dır. Bu isim, genellikle balığın kızartıldığında çıtır çıtır olan dış yapısına bir göndermedir. Özellikle küçük boyutlu mezgitlerin una bulanıp kızartılmasıyla elde edilen bu lezzet, 'çıtır balık' adıyla da bilinir.

Bununla birlikte, mezgitin bilimsel sınıflandırmasında yer alan Merlangius merlangus türü, İngilizce'de 'Whiting' olarak adlandırılır. Bu isim, balığın beyaz ve narin etine işaret eden bir anlam taşır. Türkiye'de de bazı bölgelerde veya denizcilik terminolojisinde 'viting' veya 'viting balığı' gibi isimlerle de karşılaşmak mümkündür.

Mezgitin farklı isimlerle anılmasının birkaç nedeni vardır:

  • Bölgesel Farklılıklar: Türkiye'nin farklı kıyılarında yaşayan topluluklar, yerel ağızlarına ve geleneklerine göre balıklara farklı isimler verebilirler.
  • Pişirme Yöntemleri: Balığın pişirilme şekli de isimlendirmeyi etkileyebilir. Örneğin, çıtır çıtır kızartılan mezgitler için 'çıtır balık' ismi daha sık kullanılır.
  • Ticari İsimlendirme: Balıkçılık sektöründe ve pazarlamada, bazen balıkların daha çekici veya ayırt edici isimlerle anılması tercih edilebilir.

Mezgitin Özellikleri ve Önemi

Mezgit, vücudu uzun ve ince yapıda olan, genellikle sırt kısmı koyu gri veya yeşilimsi, yanları ve karnı ise gümüşi beyaz renkte bir balıktır. Ağzı büyük ve alt çenesi üst çenesinden daha öndedir. Genellikle 10 ila 70 cm arasında boylanabilir.

Besin değeri açısından oldukça zengin olan mezgit, yüksek kaliteli protein, omega-3 yağ asitleri, D vitamini ve selenyum gibi önemli mineraller içerir. Bu özellikleri sayesinde kalp sağlığını destekler, beyin fonksiyonlarını iyileştirir ve genel vücut sağlığına katkıda bulunur.

Mezgit, hem ekonomik olması hem de lezzetiyle Türk mutfağında önemli bir yere sahiptir. Kızartma, fırında pişirme, buğulama gibi çeşitli yöntemlerle hazırlanabilir. Özellikle unlanıp kızartıldığında elde edilen çıtır çıtır dokusuyla çocuklar ve yetişkinler tarafından sevilerek tüketilir.

Sonuç olarak, mezgit denince akla ilk gelen isim 'mezgit' olsa da, 'çıtır balık' ve bazı bölgelerde kullanılan 'viting' gibi isimlerle de karşılaşmak mümkündür. Bu farklı isimlendirmeler, balığın kültürel ve bölgesel çeşitliliğini yansıtmaktadır.