KYOK (Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar) Nedir?
KYOK, açılımıyla “Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar”, Türk Ceza Muhakemesi Hukuku'nda önemli bir yer tutan ve halk arasında “takipsizlik kararı” olarak da bilinen bir hukuki terimdir. Bu karar, Cumhuriyet savcısının yürüttüğü soruşturma evresinin sonunda, şüpheli hakkında kamu davası açılması için yeterli şüphe oluşturacak delil elde edilememesi veya kovuşturma olanağının bulunmaması durumunda verdiği bir karardır.
Ceza Muhakemesi Kanunu'nun (CMK) 172. maddesinde düzenlenen KYOK, bir suç isnadıyla başlayan soruşturmanın, mahkeme aşamasına geçmeden sona erdirilmesi anlamına gelir.
KYOK Kararı Hangi Durumlarda Verilir?
Cumhuriyet savcısı, soruşturma sonucunda aşağıdaki temel nedenlerden birinin veya birkaçının varlığı halinde KYOK kararı verir:
- Yeterli Şüphe Oluşturacak Delil Elde Edilememesi: Soruşturma sürecinde toplanan delillerin, suçun işlendiği hususunda kamu davası açmaya yetecek düzeyde somut ve inandırıcı şüphe oluşturmaması durumunda savcı KYOK kararı verir.
- Kovuşturma Olanağının Bulunmaması: Bazı muhakeme şartlarının gerçekleşmemesi nedeniyle de KYOK kararı verilebilir. Bu durumlar şunları içerebilir:
- Şikayete bağlı suçlarda şikayet şartının gerçekleşmemesi veya şikayetten vazgeçilmesi.
- Suçun zamanaşımına uğraması.
- Şüphelinin ceza ehliyetinin olmaması (örneğin, akıl hastalığı veya yaş küçüklüğü nedeniyle).
- Genel af çıkması.
- Etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanmasını gerektiren koşulların veya kişisel cezasızlık nedeninin varlığı.
- Soruşturulması ve kovuşturulması izne tabi kişilerde yetkili merci tarafından izin verilmemesi.
- Uzlaştırmaya tabi suçlarda uzlaşma sağlanması.
- Şüphelinin ölümü.
KYOK Kararını Kim Verir ve İtiraz Süreci Nasıldır?
KYOK kararı, doğrudan Cumhuriyet savcıları tarafından verilir. Bu karar, suçtan zarar gören kişiye, müştekiye ve önceden ifadesi alınmış veya sorguya çekilmiş şüpheliye tebliğ edilir. Kararda, itiraz hakkı, süresi ve itiraz edilecek merci belirtilir.
Suçtan zarar gören veya şikayetçi, KYOK kararının tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde, kararı veren savcının yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hakimliğine itiraz edebilir. İtiraz dilekçesinde, kamu davasının açılmasını gerektirebilecek somut olaylar ve yeni deliller açıkça belirtilmelidir.
Sulh ceza hakimliği, itirazı değerlendirir ve itirazı haklı bulursa KYOK kararını kaldırarak savcılığın iddianame düzenlemesini ve kamu davası açmasını isteyebilir. Eğer itiraz reddedilirse, KYOK kararı kesinleşir.
KYOK Sonrası Soruşturma Yeniden Açılabilir mi?
Kesinleşmiş bir KYOK kararına rağmen, aynı fiil hakkında kamu davası açılması için yeterli şüphe oluşturacak yeni delil elde edilmedikçe ve bu hususta sulh ceza hakimliğince bir karar verilmedikçe, aynı eylemden dolayı kamu davası açılamaz. Yeni delil, daha önce dosyada yer almayan veya değerlendirilmeyen, olayın açıklığa kavuşmasına katkı sağlayan bilgi veya belgelerdir.