İdrar Kültürü Nedir?
İdrar kültürü, idrar yolu enfeksiyonlarının (İYE) tanısında kullanılan ve idrarda bakteri, maya veya diğer mikroorganizmaların varlığını tespit etmeyi amaçlayan bir laboratuvar testidir. Normalde idrar sterildir, yani herhangi bir bakteri veya mikroorganizma içermez. Ancak enfeksiyon durumunda idrarda mikroplar üreyebilir.
Neden Yapılır?
İdrar kültürü testi genellikle aşağıdaki durumlarda istenir:
- İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri (sık idrara çıkma, idrar yaparken yanma, ağrı, bulanık veya kötü kokulu idrar, bel ağrısı) gösteren hastalarda enfeksiyonun varlığını doğrulamak.
- İdrar tahlilinde enfeksiyon şüphesi oluştuğunda tanıyı kesinleştirmek.
- Enfeksiyona neden olan spesifik bakteri veya mayanın türünü belirlemek.
- Belirlenen mikroorganizmaya karşı hangi antibiyotiklerin en etkili olacağını (antibiyotik duyarlılık testi ile) saptamak.
- Özellikle tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları olan kişilerde enfeksiyonun kaynağını tespit etmek.
Nasıl Yapılır?
İdrar kültürü testi için steril bir idrar örneği alınması kritik öneme sahiptir. Genellikle “orta akım idrarı” yöntemi tercih edilir:
- Öncelikle eller sabunla yıkanır.
- Genital bölge, sabunlu su veya özel temizleyici mendillerle önden arkaya doğru temizlenir ve ardından suyla durulanır.
- İdrarın ilk kısmı tuvalete yapılır.
- Orta kısım, steril bir kaba kontaminasyon olmadan toplanır ve kabın kapağı derhal kapatılır.
- Toplanan idrar örneği en kısa sürede laboratuvara ulaştırılır.
Laboratuvarda, idrar örneği özel besiyerlerine ekilir ve mikroorganizmaların üremesi için belirli bir süre (genellikle 24-48 saat) inkübe edilir. Üreme gözlemlenirse, bakterinin türü belirlenir ve hangi antibiyotiklere duyarlı olduğu test edilir.
Sonuçları Ne Anlama Gelir?
- Negatif Sonuç: İdrar örneğinde bakteri veya maya ürememesi durumunda test sonucu negatiftir. Bu, genellikle idrar yolu enfeksiyonu olmadığı anlamına gelir.
- Pozitif Sonuç: İdrar örneğinde bakteri veya maya üremesi tespit edilmesi durumunda test sonucu pozitiftir. Bu, idrar yolu enfeksiyonu varlığını gösterir. Pozitif sonuçlar genellikle 100.000 CFU/mL (koloni oluşturan birim/mililitre) üzerinde bakteri üremesi olarak değerlendirilir.
Pozitif bir idrar kültürü sonucunda, enfeksiyona neden olan bakteri türü ve hangi antibiyotiklere duyarlı olduğu belirlenerek uygun tedavi planı oluşturulur. Tedavi edilmeyen idrar yolu enfeksiyonları böbreklere yayılarak daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.