Hashimoto tiroiditi, halk arasında Hashimoto hastalığı olarak da bilinen, otoimmün bir tiroid hastalığıdır. Otoimmün hastalıklar, vücudun kendi bağışıklık sisteminin, sağlıklı hücre ve dokulara saldırması durumudur. Hashimoto tiroiditinde ise bağışıklık sistemi, tiroid bezini yabancı bir tehdit olarak algılar ve ona karşı antikorlar üretir. Bu antikorlar, tiroid bezinin hücrelerine zarar vererek iltihaplanmaya ve zamanla tiroid fonksiyonlarının bozulmasına yol açar.


Hashimoto Tiroiditi Neden Olur?

Hashimoto tiroiditinin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin birleşimi sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bazı genetik varyasyonlar, bireyleri bu hastalığa daha yatkın hale getirebilir. Ayrıca, viral veya bakteriyel enfeksiyonlar, stres, bazı ilaçlar ve iyot alımı gibi çevresel tetikleyicilerin de hastalığın gelişiminde rol oynayabileceği öne sürülmektedir.


Hashimoto Tiroiditi Belirtileri Nelerdir?

Hashimoto tiroiditinin belirtileri genellikle yavaş gelişir ve zamanla şiddetlenebilir. Hastalığın erken evrelerinde belirtiler belirgin olmayabilir. Tiroid bezinin iltihaplanması ve hormon üretiminin azalmasıyla birlikte ortaya çıkan başlıca belirtiler şunlardır:

  • Yorgunluk ve halsizlik
  • Kilo alımı
  • Soğuğa karşı hassasiyet
  • Ciltte kuruluk ve solukluk
  • Saç dökülmesi
  • Kabızlık
  • Kas ve eklem ağrıları
  • Depresyon ve konsantrasyon güçlüğü
  • Tiroid bezinde büyüme (guatr)

Bu belirtiler, hipotiroidizm (tiroid bezinin az çalışması) ile ilişkilidir. Ancak bazı durumlarda, tiroid bezindeki iltihaplanma başlangıçta tiroid hormonlarının aşırı salınımına neden olabilir ve bu da hipertiroidizm belirtilerine (çarpıntı, sinirlilik, kilo kaybı gibi) yol açabilir. Bu duruma Hashimoto ensefalopatisi de denilebilir.


Hashimoto Tiroiditi Tanısı Nasıl Konulur?

Hashimoto tiroiditi tanısı, genellikle kan testleri ve fizik muayene ile konulur. Kan testlerinde tiroid uyarıcı hormon (TSH), serbest T4 (sT4) ve tiroid peroksidaz antikorları (TPOAb) gibi değerlere bakılır. Yüksek TSH ve düşük sT4 seviyeleri hipotiroidizmi gösterirken, yüksek TPOAb seviyeleri otoimmün bir süreci işaret eder. Tiroid ultrasonu da tiroid bezinin yapısını değerlendirmek için kullanılabilir.


Hashimoto Tiroiditi Tedavisi

Hashimoto tiroiditinin kesin bir tedavisi yoktur, ancak hastalığın neden olduğu hipotiroidizm, tiroid hormonu replasman tedavisi ile kontrol altına alınabilir. Bu tedavide, sentetik tiroid hormonu olan levotiroksin kullanılır. İlaç dozu, hastanın kan TSH seviyelerine göre ayarlanır. Tedavinin amacı, tiroid hormon seviyelerini normalleştirmek ve hipotiroidizmin belirtilerini hafifletmektir.

Tedaviye ek olarak, yaşam tarzı değişiklikleri de hastaların iyilik halini destekleyebilir. Dengeli beslenme, yeterli uyku, stresten uzak durma ve düzenli egzersiz, genel sağlık üzerinde olumlu etkilere sahiptir. Bazı hastalar, glutensiz diyet gibi beslenme düzenlemelerinin belirtilerini hafiflettiğini bildirmişlerdir, ancak bu konuda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.


Hashimoto Tiroiditi ve Gebelik

Hashimoto tiroiditi olan kadınların gebelik planlaması ve gebelik süreci boyunca doktor kontrolünde olması önemlidir. Gebelik sırasında tiroid hormon seviyelerindeki değişiklikler hem anne hem de bebek sağlığı için risk oluşturabilir. Bu nedenle, gebelik öncesinde ve sırasında tiroid fonksiyonlarının yakından takip edilmesi ve gerekli durumlarda ilaç dozunun ayarlanması gereklidir.

Hashimoto tiroiditi, yönetilebilir bir durumdur. Doğru tanı ve tedavi ile hastalar, sağlıklı ve aktif bir yaşam sürdürebilirler. Belirtileriniz varsa, bir endokrinoloji uzmanına başvurmanız önemlidir.