Hamas: Filistin İslami Direniş Hareketi Nedir?
Hamas, Arapça'da "İslami Direniş Hareketi" anlamına gelen "Harakat al-Muqawama al-İslamiya" kelimelerinin kısaltmasıdır. Filistin'de faaliyet gösteren Sünni İslamcı bir siyasi parti ve paramiliter örgüttür. Hareket, 1987 yılında, İsrail'e karşı Birinci İntifada'nın patlak vermesinin ardından Filistinli imam ve aktivist Ahmed Yasin tarafından, Mısır merkezli Müslüman Kardeşler ile ilişkili bir İslami yardım kuruluşunun (Mujama al-Islamiya) kökenlerinden kurulmuştur.
Yapısı ve İşleyişi
Hamas, hem siyasi hem de askeri kanatları olan geniş çaplı bir yapıya sahiptir:
- Siyasi Kanat: Filistin halkının haklarını savunmak ve Filistin davasını uluslararası alanda temsil etmekle görevlidir. 2006 Filistin yasama seçimlerini kazanarak Filistin Yasama Meclisi'nde çoğunluğu elde etmiştir. İsmail Haniye, Hamas'ın siyasi liderlerinden biridir.
- Askeri Kanat (İzzeddin el-Kassam Tugayları): İsrail'e karşı silahlı direnişi yürütmekte ve çeşitli askeri operasyonlar düzenlemektedir. İzzeddin el-Kassam Tugayları'nın yaklaşık 30.000 ila 35.000 askeri güce sahip olduğu tahmin edilmektedir. Bu kanat, roket saldırıları ve diğer silahlı eylemlerle bilinmektedir.
- Sosyal Hizmetler Kolu (Dawah): Hamas, aynı zamanda hastaneler ve okullar gibi sosyal yardım programları da sunmaktadır.
Amaçları ve İdeolojisi
Hamas'ın temel amacı, İsrail işgali altındaki Filistin topraklarının tamamını özgürleştirmek ve bağımsız bir Filistin devleti kurmaktır. Kuruluş beyannamesinde İsrail'in varlığını reddetmiş, ancak daha sonra 1967 öncesi sınırlara dönülmesi durumunu değerlendirebileceğini belirtmiştir. Hareket, Filistin milliyetçiliğini İslami bir bağlamda savunur ve İslami köktendincilik ile anti-Siyonizm ideolojilerini benimser.
Gazze'deki Rolü
2006 Filistin yasama seçimlerini kazanmasının ardından, 2007'deki iç savaşın ardından Gazze Şeridi'nin kontrolünü ele geçirmiştir. O tarihten bu yana Gazze'yi de facto olarak yönetmektedir. Hamas, Gazze Şeridi'nde yaşayan yaklaşık 2 milyon Filistinlinin ihtiyaçlarını karşılamaya çalışırken, aynı zamanda İsrail tarafından uygulanan abluka altında direniş sergilemektedir.
Uluslararası Statüsü
Hamas, Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği, Kanada, İsrail, Birleşik Krallık, Avustralya ve Japonya gibi birçok ülke ve uluslararası kuruluş tarafından terör örgütü olarak tanımlanmaktadır. Ancak bazı ülkeler ve gruplar Hamas'ı bir direniş hareketi olarak görmekte ve Filistin halkının haklarını savunan bir hareket olarak desteklemektedir.