Aritmi Nedir?
Aritmi, kalbin normal ritminin bozulması durumudur. Tıbbi ifadesi kalp ritim bozukluğu olan aritmi, kalpteki elektriksel sinyallerin düzgün çalışmaması sonucu kalp atış ritminin hızlı (taşikardi), yavaş (bradikardi) veya düzensiz atmasıdır. Kalp, vücuda kan pompalamak için düzenli bir ritimle kasılır ve gevşer; bu ritim, kalbin içindeki elektriksel sinyaller tarafından kontrol edilir. Aritmi durumunda bu elektriksel sinyallerdeki bozulmalar, kalbin etkin bir şekilde çalışamamasına ve vücuda yeterli kan pompalayamamasına neden olabilir. Çoğu aritmi zararsız olmakla birlikte, bazıları hayatı tehdit edecek düzeyde ciddi olabilir.
Aritmi Türleri Nelerdir?
Aritmiler, kalbin hangi bölgesinde meydana geldiğine ve kalp atış hızına göre farklı türlere ayrılır. Başlıca aritmi türleri şunlardır:
- Taşikardi: Kalbin normalden hızlı atması durumudur. Kalp atış hızı dakikada 100'ün üzerine çıktığında taşikardi olarak adlandırılır.
- Bradikardi: Kalbin normalden yavaş atması durumudur. Kalp atış hızı dakikada 60'ın altına düştüğünde bradikardi olarak tanımlanır.
- Supraventriküler Aritmiler: Karıncıkların üstünde, kulakçıklarda meydana gelen aritmi türleridir. Atriyal fibrilasyon (kalbin üst odacıklarının düzensiz ve hızlı kasılması) ve atriyal flutter (atriyumların hızlı ama düzenli kasılması) bu kategoriye girer.
- Ventriküler Aritmiler: Kalbin alt odacıklarında (ventriküller) başlayan kalp ritim bozukluklarıdır. Ventriküler taşikardi ve ventriküler fibrilasyon gibi ciddi durumları içerir. Ventriküler fibrilasyon, acil tıbbi müdahale gerektiren, hayatı tehdit edici bir aritmi türüdür.
- Kalp Bloğu: Kalbin elektriksel sinyallerinin kalp odacıklarına iletilmesinde bir engel veya gecikme olması durumudur.
Aritmi Neden Olur?
Kalp ritim bozukluğunun birçok nedeni olabilir. En yaygın nedenler arasında şunlar bulunur:
- Koroner arter hastalığı, kalp yetmezliği, kalp krizi, kalp kası hastalıkları, kalp kapak hastalıkları ve doğuştan gelen kalp hastalıkları gibi yapısal kalp hastalıkları.
- Alkol, tütün, aşırı kafein tüketimi, yoğun egzersiz, korku, stres ve uyku düzensizliği gibi yaşam tarzı faktörleri.
- Viral hastalıklar.
- Bazı reçeteli ve reçetesiz ilaçlar ile yasa dışı keyif verici maddeler.
- Uzun QT sendromu gibi genetik faktörlere bağlı doğuştan gelen durumlar.
- Yaşlanma ile kalbin elektriksel iletim sisteminde görülen bozukluklar.
Aritmi Belirtileri Nelerdir?
Aritmiler, herhangi bir belirtiye neden olmadan sessiz seyir gösterebilir. Ancak sık görülen belirtiler şunlardır:
- Çarpıntı (kalbin hızlı, yavaş veya düzensiz atması hissi).
- Baş dönmesi, sersemlik veya fenalık hissi.
- Bayılma nöbetleri.
- Nefes darlığı.
- Göğüs ağrısı veya göğüste sıkışma hissi.
- Halsizlik veya yorgunluk.
Aritmi Tedavisi Nasıl Yapılır?
Aritmi tedavisi, aritminin türüne, derecesine ve hastanın özelliklerine göre değişkenlik gösterir. Bazı aritmi türlerinde tedavi gereksinimi olmayabilir. Tedavi seçenekleri şunları içerebilir:
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Sigarayı bırakmak, alkol ve kafein tüketimini azaltmak, düzenli egzersiz yapmak, stresi yönetmek ve sağlıklı beslenmek aritmi riskini azaltabilir.
- İlaç Tedavisi: Kalp atış hızını düzenlemek için antiaritmik ilaçlar kullanılabilir.
- Kateter Ablasyonu: İlaçların etkisiz kaldığı veya yan etki yaptığı hastalarda, ritim bozukluğuna neden olan elektriksel odakların yakılması veya dondurulması işlemidir.
- Cihaz Tedavileri: Kalp atışının yavaş olduğu durumlarda kalp pili veya hayatı tehdit eden ritim bozukluklarında implante edilebilir kardiyoverter defibrilatör (ICD) gibi cihazlar kullanılabilir.
- Cerrahi Tedavi: Özellikle bypass veya kalp kapak ameliyatı gibi başka bir nedenden dolayı kalp ameliyatı olacak hastalarda ritim bozukluğu için cerrahi tedavi uygulanabilir.