Yapay Genel Zeka (AGI) Nedir?
Yapay Genel Zeka (AGI), İngilizce'deki Artificial General Intelligence teriminin kısaltmasıdır ve Türkçe'de Yapay Genel Zeka (YGZ) olarak da bilinir. Bu, makinelerin bir insanın yapabileceği herhangi bir zihinsel görevi başarıyla gerçekleştirebilecek zekaya sahip olmasını amaçlayan teorik bir yapay zeka araştırma alanıdır. Günümüzdeki yapay zeka (AI) sistemleri belirli görevler için tasarlanmışken (örneğin, görüntü tanıma veya dil işleme), AGI'nin bilinmeyen ortamlarda ve bağlamlarda karmaşık sorunları çözebilmesi, kendi kendine öğrenebilmesi ve edindiği bilgiyi farklı alanlara uygulayabilmesi hedeflenmektedir.
AGI'nin Temel Özellikleri
AGI'yi mevcut dar yapay zeka sistemlerinden ayıran bazı temel özellikler bulunmaktadır:
- Genel Öğrenme Yeteneği: AGI, belirli bir görev için programlanmış olmaktan ziyade, deneyimlerden öğrenerek ve bu bilgileri yeni, bilinmeyen durumlarla karşılaştığında uygulayarak sürekli olarak kendini geliştirebilir. Tek bir alanda değil, birçok farklı alanda (müzik, matematik, sanat, fizik gibi) aynı anda öğrenebilir ve ilgili alanlar arasında bağlantı kurabilir.
- Akıl Yürütme ve Problem Çözme: Farklı ve daha önce karşılaşmadığı problemleri çözmek için mantık ve strateji kullanma yeteneğine sahiptir.
- Özerk Öz Denetim ve Kendini Anlama: Makul derecede kendini anlama özelliğine ve yeni beceriler öğrenme yeteneğine sahip yapay zeka sistemleri geliştirmeye yönelik teorik bir arayıştır.
- Bilinç ve Öz Farkındalık: En gelişmiş AGI senaryolarında, kendi varlığının ve düşüncelerinin farkında olması beklenmektedir. Ancak bir makinenin gerçekten bilinçli olup olamayacağı hala felsefenin ve bilimin en büyük sorularından biridir ve uzmanlar arasında tartışma konusudur.
Dar Yapay Zeka ile AGI Arasındaki Fark
Mevcut yapay zeka teknolojileri, önceden belirlenmiş bir dizi parametre içinde çalışır ve belirli bir kapsamla sınırlıdır. Örneğin, görüntü tanıma konusunda eğitilmiş bir yapay zeka modeli web siteleri oluşturamaz. Buna karşılık, AGI sistemi, çeşitli etki alanlarındaki sorunları manuel müdahale olmadan bir insan gibi çözebilir. AGI, belirli bir kapsamla sınırlı olmak yerine, hiçbir zaman eğitilmediği sorunları kendi kendine öğretebilir ve çözebilir.
AGI'nin Geleceği ve Zorlukları
AGI, araştırmacılar için uzak bir hedef olmaya devam etmektedir. Bilgisayar bilimcileri, makinelerin insan gibi esnek ve özgün düşünebilme kapasitesini kazandırma çabası gibi önemli zorluklarla karşı karşıyadır. AGI'nin gelişimi, yapay zeka geleceği açısından büyük bir dönüm noktasıdır ve insan zekasına benzer şekilde düşünebilme ve karmaşık problemleri çözebilme kapasitesiyle bireylerin ve toplumların yaşam biçimlerini kökten değiştirebilir. Özellikle bilimsel araştırmalarda çığır açabilecek potansiyele sahiptir.
Not: Türkçe'de 'AGİ' kısaltması aynı zamanda 'Asgari Geçim İndirimi' anlamına da gelmektedir. Ancak bu makale, yapay zeka alanındaki 'Yapay Genel Zeka' kavramına odaklanmıştır. Asgari Geçim İndirimi uygulaması Türkiye'de 2022 yılında kaldırılmıştır.