Sinüzit Nedir?
Sinüzit, kafatasında bulunan ve hava ile dolu olan sinüs adı verilen boşlukların iltihaplanması durumudur. Bu iltihaplanma, sinüsleri kaplayan mukoza zarının şişmesiyle meydana gelir. Sağlıklı sinüsler genellikle bakteri veya diğer mikropları içermez ve mukus dışarı akabilir. Ancak tıkanıp sıvı ile dolduğunda mikroplar çoğalabilir ve enfeksiyona neden olabilir.
Sinüzit Neden Olur?
Sinüzitin başlıca nedenleri arasında üst solunum yolu enfeksiyonları (soğuk algınlığı, grip gibi viral enfeksiyonlar), bakteriyel enfeksiyonlar ve nadiren mantar enfeksiyonları bulunur. Alerjiler de sinüslerin iltihaplanmasına yol açabilir. Ayrıca, burun polipleri, burun eğriliği (septum deviasyonu) veya geniz eti büyümesi gibi burun anatomisindeki yapısal sorunlar da sinüzit riskini artırabilir. Diş enfeksiyonları ve sigara dumanı gibi çevresel faktörler de sinüzite neden olabilir.
Sinüzit Belirtileri Nelerdir?
Sinüzit belirtileri kişiden kişiye değişmekle birlikte, yaygın olarak görülen semptomlar şunlardır:
- Yüzde ağrı veya basınç hissi (özellikle yanaklarda, gözlerde veya alında)
- Burun tıkanıklığı ve nefes almakta zorlanma
- Kalın, sarı veya yeşil renkte burun akıntısı veya geniz akıntısı
- Baş ağrısı
- Koku ve tat alma duyusunda azalma
- Öksürük (özellikle geceleri artan)
- Ateş
- Yorgunluk ve halsizlik
- Diş ağrısı veya kulakta dolgunluk/basınç hissi
- Ağız kokusu
Sinüzit Çeşitleri
Sinüzit, süresine göre farklı türlere ayrılır:
- Akut Sinüzit: Genellikle soğuk algınlığı veya grip sonrası ortaya çıkar ve belirtiler 4 haftadan kısa sürer.
- Subakut Sinüzit: Belirtiler 4 ila 12 hafta arasında devam eder.
- Kronik Sinüzit: Belirtilerin 12 hafta veya daha uzun süre devam ettiği durumlardır ve genellikle daha şiddetlidir.
- Tekrarlayan Akut Sinüzit: Bir yıl içinde dört veya daha fazla akut sinüzit atağının görülmesidir.
- Alerjik Sinüzit: Alerjik reaksiyonlara bağlı olarak sinüslerin iltihaplanmasıdır.
Sinüzit Nasıl Teşhis Edilir?
Sinüzit teşhisi, doktor tarafından klinik değerlendirme, semptomların incelenmesi ve fiziksel muayene ile konulur. Gerekli görüldüğünde, sinüs boşluklarının detaylı incelenmesi için bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans (MR) gibi görüntüleme testleri kullanılabilir.
Sinüzit Tedavisi
Sinüzit tedavisi, sinüzitin tipine ve şiddetine bağlı olarak değişir. Hafif vakalar genellikle kendiliğinden düzelir. Tedavide ağrı kesiciler, dekonjestanlar ve nazal steroid spreyler kullanılabilir. Bakteriyel enfeksiyon kaynaklı sinüzitlerde doktor kontrolünde antibiyotik tedavisi uygulanabilir. Evde uygulanabilecek yöntemler arasında buhar inhalasyonu, tuzlu su ile burun yıkama, bol sıvı tüketimi ve sıcak kompres uygulaması yer alır. Kronik sinüzit vakalarında veya ilaç tedavisine yanıt vermeyen durumlarda cerrahi müdahale (endoskopik sinüs cerrahisi gibi) gerekebilir.