Rektal Tuşe Nedir?
Rektal tuşe, tıp dilinde dijital rektal muayene (DRM) olarak da bilinen, doktorun eldivenli ve kayganlaştırıcı sürülmüş parmağını rektuma nazikçe yerleştirerek bu bölgeyi ve çevresindeki organları fiziksel olarak değerlendirdiği bir muayene yöntemidir. Bu basit ve hızlı işlem, alt karın ve pelvik bölgedeki çeşitli sağlık sorunlarının teşhisi ve takibi için kritik bir rol oynar.
Rektal Tuşe Neden Yapılır?
Rektal tuşe, birçok farklı tıbbi durumun değerlendirilmesi amacıyla uygulanır. Başlıca yapılma nedenleri şunlardır:
- Prostat Sağlığı: Erkeklerde prostat bezinin büyüklüğünü, şeklini ve kıvamını değerlendirmek için kullanılır. İyi huylu prostat büyümesi (BPH) ve prostat kanseri gibi durumların erken teşhisinde hayati öneme sahiptir ve genellikle PSA testi ile birlikte yapılır.
- Bağırsak ve Rektum Hastalıkları: Rektumda kitle, tümör, anormal yapılar, hemoroid (basur), anal fissür (makat çatlağı), rektal prolapsus (makat sarkması) ve diğer bağırsak hastalıklarının varlığını tespit etmek için uygulanır.
- Kanser Taraması: Kolorektal kanser ve rektum kanseri taramalarının bir parçası olarak, özellikle erken evrelerde teşhis için yönlendirici olabilir.
- Diğer Pelvik Organların Değerlendirilmesi (Kadınlarda): Kadınlarda vajina ve rektum arasındaki boşluğu, rahim ve yumurtalıklar gibi üreme organlarındaki sorunları kontrol etmek amacıyla jinekolojik muayenenin bir parçası olarak yapılabilir.
- Belirtilerin Araştırılması: Rektal kanama, dışkılama alışkanlıklarında değişiklik, karın ağrısı, pelvik ağrı, kabızlık veya dışkı kaçırma gibi şikayetlerin nedenini belirlemek için kullanılır.
- Enfeksiyonlar: Rektal enfeksiyonlardan şüphelenilen durumlarda tanı sürecine yardımcı olabilir.
Rektal Tuşe Nasıl Yapılır?
Rektal tuşe, genellikle doktor muayenehanesinde, steril bir ortamda gerçekleştirilen birkaç dakikalık bir işlemdir. İşlem sırasında hasta, doktorun belirlediği bir pozisyonda yatar veya durur. En yaygın pozisyonlar, hastanın sol yanına yatıp dizlerini göğsüne doğru çekmesi (cenin pozisyonu) veya öne doğru eğilmesidir. Doktor, eldiven giydikten ve parmağına kayganlaştırıcı bir jel sürdükten sonra, parmağını nazikçe anüs ve rektum içine yerleştirir. Bu sırada rektum duvarının yapısı, hassasiyeti, anormal kitleler ve erkeklerde prostat bezinin boyutu ve kıvamı değerlendirilir. İşlem genellikle ağrısızdır, ancak bazı hastalarda hafif bir rahatsızlık veya prostat üzerine baskı yapıldığında kısa süreli idrar yapma isteği hissedilebilir.
Rektal Tuşenin Önemi
Rektal tuşe, birçok ciddi hastalığın erken evrelerde teşhis edilmesini sağlayan basit ama etkili bir yöntemdir. Özellikle prostat ve kolorektal kanser gibi erken belirti vermeyen hastalıkların tespitinde hayati bir rol oynar. Erken teşhis, tedavi sürecini kolaylaştırır ve hastaların yaşam kalitesini artırarak daha karmaşık sağlık sorunlarının önüne geçilmesine yardımcı olur.
Hangi Durumlarda Rektal Tuşe Yapılmamalıdır?
Rektal tuşe, anüs veya rektumda ciddi bir enfeksiyon, şiddetli ağrı veya yaralanma gibi durumlarda genellikle yapılmamalıdır. Bu gibi durumlarda farklı tanı yöntemleri tercih edilebilir.