RBC (Eritrosit) Nedir?
RBC, İngilizce "Red Blood Cells" kelimelerinin kısaltması olup, tıbbi literatürde eritrosit veya halk arasında alyuvar olarak bilinen kırmızı kan hücrelerini ifade eder. Bu hücreler, kemik iliğinde üretilir ve yaklaşık 120 gün boyunca kan dolaşımında görev yapar. Eritrositlerin temel görevi, akciğerlerden aldıkları oksijeni vücudun tüm doku ve organlarına taşımak, aynı zamanda dokularda oluşan karbondioksiti toplayarak akciğerlere geri getirip dışarı atılmasını sağlamaktır. İçerdikleri hemoglobin proteini sayesinde kana kırmızı rengini verirler ve vücudun oksijen-karbondioksit döngüsünde kritik bir rol oynarlar.
RBC Yüksekliği (Eritrositoz) Nedir?
RBC yüksekliği, kandaki eritrosit (kırmızı kan hücresi) sayısının normal referans aralıklarının üzerinde olması durumudur. Bu duruma tıbbi olarak eritrositoz veya polisitemi adı verilir. Eritrosit sayısındaki bu artış, kanın normalden daha yoğun bir kıvamda olmasına neden olabilir ve bu da dolaşım sistemini olumsuz etkileyebilir.
RBC Yüksekliğinin Nedenleri
RBC yüksekliği çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir ve genellikle altta yatan bir sağlık sorununun belirtisidir. Başlıca nedenler şunlardır:
- Kronik Hipoksi (Oksijen Eksikliği): Vücut yeterli oksijen alamadığında, oksijen taşıma kapasitesini artırmak için daha fazla eritrosit üretir. Bu durum yüksek rakımda yaşamak, kronik akciğer hastalıkları (KOAH, amfizem), doğuştan kalp hastalıkları veya uyku apnesi gibi durumlarla ilişkilidir.
- Polisitemi Vera: Kemik iliğinin aşırı miktarda eritrosit üretmesine neden olan nadir bir kemik iliği hastalığıdır. Bu, birincil eritrositozun en yaygın türüdür.
- Sigara Kullanımı: Kronik sigara içmek, vücudun oksijen taşıma kapasitesini azaltarak eritrosit üretimini artırabilir.
- Dehidrasyon (Sıvı Kaybı): Vücudun susuz kalması, kanın yoğunlaşmasına ve eritrosit sayısının göreceli olarak yüksek görünmesine neden olabilir.
- Kalp ve Böbrek Hastalıkları: Kronik kalp hastalıkları ve bazı böbrek hastalıkları da RBC yüksekliğine yol açabilir.
- Bazı Kanser Türleri: Renal hücreli karsinom gibi bazı kanserler veya hepatoselüler karsinoma da kırmızı kan hücresi sayısında artışa neden olabilir.
- Anabolik Steroidler veya Doping Maddeleri Kullanımı: Bu tür maddeler eritrosit üretimini artırabilir.
RBC Yüksekliği Belirtileri
RBC yüksekliği olan kişilerde bazı belirtiler görülebilir, ancak bazen hiçbir belirti de olmayabilir. Ortaya çıkabilecek belirtiler şunlardır:
- Baş ağrısı ve baş dönmesi
- Bulanık görme
- Eklemlerde ve göğüste ağrı
- Kaslarda ağrı
- Kaşıntı
- Kulakta çınlama
- Uyku sorunları
- Yüksek tansiyon
- Yorgunluk ve nefes darlığı
RBC Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
Eritrosit yüksekliği, kanın yoğunlaşmasına ve akışkanlığının azalmasına neden olarak dolaşım sistemini olumsuz etkileyebilir. Bu durum, damar tıkanıklıkları, pıhtı oluşumu ve kalp krizi veya felç riskinin artmasına yol açabilir. Altta yatan nedenin belirlenmesi ve uygun tedavinin yapılması için bir doktor tarafından değerlendirilmesi önemlidir.