Deniz Pinası (Pinna nobilis) Nedir?
Deniz pinası, bilimsel adıyla Pinna nobilis, yalnızca Akdeniz'de bulunan, çift kabuklu, devasa bir deniz yumuşakçasıdır. Akdeniz'in en büyük çift kabuklusu olarak bilinen bu canlı, İspanya'dan Marmara Denizi'ne kadar geniş bir yayılım gösterir. Pina, kabuğunun yaklaşık üçte birini deniz tabanına gömerek byssus iplikçikleriyle tutunur ve dik bir şekilde yaşar. Ortalama 45 cm kabuk boyuna sahip olsa da, 120 cm'ye ve 50 yıla kadar yaşayabilen bireyler de bulunmaktadır.
Deniz pinaları, ekosistem için hayati bir rol oynar. Saatte 6 litreye kadar deniz suyunu süzerek askıdaki partikülleri temizler ve suyun berraklığını artırır. Aynı zamanda, kabukları üzerinde birçok başka canlının tutunarak yaşamasına olanak tanıyan bir yüzey oluşturur. Ne yazık ki, pinaların nesli, özellikle 2016 yılından itibaren Akdeniz popülasyonunda toplu ölümlere neden olan Haplosporidium pinnae adlı bir parazit ve diğer patojenler nedeniyle büyük bir tehdit altındadır. Kıyı tahribatı ve balıkçılık faaliyetleri de bu canlıların popülasyonunu olumsuz etkilemektedir. Pina, 1992 yılında imzalanan Barcelona Sözleşmesi ile koruma altına alınmış ve kırmızı listede yer almaktadır.
Piña Kumaşı ve Ananas Lifi Nedir?
Pina kelimesinin diğer bir anlamı ise, ananas bitkisinin yapraklarından elde edilen doğal bir tekstil lifi olan 'piña'dır. Özellikle Filipinler'de 'Piña' olarak bilinen bu ananas yaprağı lifi, kalitesi ve zarafetiyle uzun süredir kutlanmaktadır. Ananas lifleri, ananas bitkisinin meyvesi için yetiştirilmesi sırasında ortaya çıkan tarımsal atık yapraklardan elde edilir, bu da onu sürdürülebilir bir kaynak yapar.
Lifler, ananas yapraklarından biyolojik veya mekanik yöntemlerle çıkarılır ve daha sonra iplik haline getirilir. Elde edilen piña kumaşı, yarı saydam, hafif parlak ve doğal olarak antimikrobiyal özelliklere sahiptir. Genellikle ipek veya polyester gibi diğer liflerle karıştırılarak kullanılır. Filipinler'de geleneksel kıyafetlerde, özel gün giysilerinde ve hatta yüksek moda parçalarında yaygın olarak kullanılan Barong Tagalog gibi ulusal giysilerin yapımında önemli bir yere sahiptir. Ayrıca ev tekstili ürünlerinde de döşemelik, perde ve yatak takımı gibi alanlarda kullanılmaktadır. Piña lifi, düşük çevresel etkisi, biyolojik olarak parçalanabilirliği ve atık değerlendirme potansiyeli sayesinde sürdürülebilir tekstil inovasyonunda önemli bir rol oynamaktadır.