Mütebbel Nedir?
Mütebbel, özellikle Orta Doğu ve Akdeniz mutfağında popüler olan, közlenmiş patlıcan bazlı nefis bir meze çeşididir. Türkiye'de özellikle Hatay ve Gaziantep mutfağında sıkça rastlanan bu lezzet, hem sağlıklı hem de doyurucu bir alternatif sunar.
Mütebbelin Kökeni ve Anlamı
Arap mutfağı kökenli olan mütebbel, kelime anlamı olarak "çeşni katılmış" anlamına gelir. Bazı yörelerde "Mutabbal" olarak da adlandırılsa da, tek başına kullanıldığında tahinli patlıcan ezmesi olarak bilinir. Patlıcanın Güneydoğu Asya'dan bu topraklara gelmesiyle Hatay mutfağında önemli bir yer edinmiştir.
Mütebbelin Temel Malzemeleri
Mütebbelin ana malzemeleri oldukça basittir ve çoğu evde bulunabilir. Klasik bir mütebbel tarifi için genellikle şunlar kullanılır:
- Közlenmiş patlıcan
- Tahin
- Süzme yoğurt (bazı tariflerde sadece tahin kullanılır)
- Sarımsak
- Limon suyu
- Zeytinyağı
- Tuz
Üzeri için genellikle zeytinyağı, pul biber, nane, sumak veya nar taneleri ile süslenir.
Mütebbel Nasıl Hazırlanır?
Mütebbel yapımı oldukça kolaydır ve birkaç adımda tamamlanabilir:
- Patlıcanları Közleme: Patlıcanlar fırında, ocakta veya mangalda közlenir. Közlendikten sonra kabukları soyulur ve ezilir veya küçük küçük doğranır.
- Harç Hazırlığı: Ezilmiş patlıcanlar bir kaseye alınır. Üzerine tahin, yoğurt (isteğe bağlı), ezilmiş sarımsak, limon suyu ve tuz eklenerek homojen bir kıvam alana kadar karıştırılır.
- Servis: Hazırlanan mütebbel servis tabağına alınır. Üzerine zeytinyağı gezdirilir ve isteğe bağlı olarak pul biber, nane, sumak veya nar taneleri ile süslenerek soğuk servis edilir.
Mütebbel ve Baba Ganuş Farkı
Mütebbel, görünüm olarak baba ganuş ile sıkça karıştırılsa da, mütebbelin yoğurtlu yapısıyla baba ganuştan ayrıldığı belirtilir. Baba ganuş genellikle yoğurtsuz, sadece tahin ve limon suyu ile hazırlanırken, mütebbelde yoğurt kullanımı yaygındır.
Sofralardaki Yeri
Mütebbel, hafif ve ferah tadıyla özellikle yaz sofralarının vazgeçilmez mezeleri arasında yer alır. Hem et yemeklerinin yanında meze olarak sunulabilir hem de zeytinyağlı sofralarında ana yıldız olabilir. Ayrıca ekmeğe sürülerek kahvaltılık olarak da tercih edilebilir.