İstişare Nedir?
İstişare, Arapça kökenli bir kelime olup Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından “danışma” olarak tanımlanmaktadır. Genel anlamda ise, belli bir konuyu değerlendirmek, tek bir kişinin karar vermesinin güç olduğu durumlarda farklı görüş açılarına sunmak ve başkalarının fikirlerini almak anlamına gelir. Bu süreç, doğruya ulaşmak veya ona yaklaşmak amacıyla bir başkasının görüşüne başvurmayı ifade eder.
İstişarenin Önemi ve Faydaları
İstişare, hayatın birçok alanında büyük bir öneme sahiptir ve çeşitli faydalar sunar:
- Kararların Sağlamlaşması: Farklı bakış açıları değerlendirilerek daha sağlam ve doğru kararlar alınmasını sağlar.
- Hata İhtimalini Azaltma: İnsanoğlunun ilmi, fikri, tecrübesi ve aklı sınırlı olduğundan, başkalarının fikirlerinden yararlanarak hata ihtimalini en aza indirir.
- Katılımcılık ve Kabul: Karar alma sürecine birçok kişinin dahil olması, kararın toplum veya grup nezdinde kabulünü kolaylaştırır.
- Bilgi ve Deneyim Paylaşımı: Farklı deneyim ve bilgilerin bir araya gelmesini sağlayarak karar kalitesini artırır.
- Sorunların Etkili Çözümü: Birden fazla çözüm önerisi ortaya çıkarılarak daha etkili ve yenilikçi çözümler geliştirilmesine olanak tanır.
- Kibirden Uzaklaşma: İstişarede bulunmak, kişiye “en iyisini ben bilirim” demek yerine “bunu benden daha iyi bilen var” demeyi öğretir ve insanı kibirden uzaklaştırır.
İstişare Hangi Alanlarda Kullanılır?
İstişare, bireysel ve toplumsal yaşamın hemen her alanında karşımıza çıkar:
- Kişisel ve Ailevi Kararlar: Önemli meselelerde ortak karar almak için aile içinde veya yakın çevrede istişare yapılır.
- İş ve Yönetim: Takım içinde strateji belirlerken, problemler çözerken veya projeler geliştirirken istişareye başvurulur.
- Hukuk ve Kamusal Alanlar: Halkı ilgilendiren önemli konuların karara bağlanması, yasalar ve politikalar oluşturulurken istişare önemli bir değerdir.
- Tıp Alanı: Hekimlikte hastanın durumunun diğer hekimlerle değerlendirilmesi, doğru teşhis ve tedavi için istişare yoluyla sağlanır.
- Dinî Hayat: İslam kültüründe istişare, Kur'an ve Sünnetin şiddetle tavsiye ettiği güzel bir adettir. Hz. Peygamber'in de birçok konuda ashabıyla istişare ettiği bilinmektedir.
Etkili Bir İstişarenin Özellikleri
Gerçek bir istişare, sadece adet yerini bulsun diye yapılan bir eylemden öte, belirli özelliklere sahip olmalıdır:
- Ehliyet ve Liyakat: İstişare edilecek kişinin akıllı, tecrübeli ve o işin ehli olması önemlidir.
- Güvenilirlik: Danışılan kişinin güvenilir olması, doğru bilgi vermesi ve sırları saklaması esastır.
- Açıklık ve Şeffaflık: Görüşlerin açıkça paylaşılması, gizli ajandaların olmaması gerekir.
- Saygı ve Hoşgörü: Tartışma sırasında herkesin görüşüne saygı duyulmalı ve yapıcı eleştiriler yapılmalıdır.
- Çoğulculuk: Farklı düşünce ve görüşlerin değerlendirilmesi, en doğru sonuca ulaşmayı sağlar.