EKT Nedir?
Elektrokonvülsif Tedavi (EKT), halk arasında “elektroşok tedavisi” veya “beyne elektrik uyarımı” olarak da bilinen, belirli psikiyatrik rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan güvenli ve etkili bir tıbbi yöntemdir. 1938 yılından bu yana uygulanan EKT, zaman içinde etkinliğini artırmak ve yan etkilerini azaltmak amacıyla geliştirilmiştir.
EKT Nasıl Uygulanır?
EKT, modern tıp pratiğinde bir psikiyatrist ve anestezi uzmanının kontrolünde, tam donanımlı bir tıbbi ortamda gerçekleştirilir. İşlem sırasında hasta genel anestezi altına alınır ve kas gevşetici ilaçlar verilir. Bu sayede hasta işlem sırasında herhangi bir ağrı veya acı hissetmez ve vücudun kontrolsüz kasılmaları önlenir.
- Hastanın alnına veya şakaklarına elektrotlar yerleştirilir.
- Bu elektrotlar aracılığıyla beyne birkaç saniye süren, düşük dozda kontrollü bir elektrik akımı verilir.
- Bu akım, beyinde yaklaşık 30 ila 60 saniye süren terapötik bir nöbeti tetikler.
- Tedavinin iyileştirici etkisi, elektrik akımından çok, kontrollü olarak oluşturulan bu nöbetin beyin kimyası ve nöronlar arası iletişim üzerindeki düzenleyici etkilerinden kaynaklanır.
Hangi Durumlarda EKT Uygulanır?
EKT, özellikle diğer tedavi yöntemlerine (ilaç tedavisi ve psikoterapi gibi) yanıt vermeyen veya acil müdahale gerektiren şiddetli psikiyatrik durumlarda tercih edilir.
- Ağır Depresyon: İntihar riski yüksek olan, yeme-içmeyi reddeden veya ilaç tedavisine dirençli ağır depresyon tablolarında hızlı ve etkili bir çözüm sunabilir.
- Mani: Bipolar bozukluğun mani dönemindeki şiddetli belirtilerin kontrol altına alınmasında kullanılır.
- Şizofreni ve Katatoni: Antipsikotik ilaçlara dirençli semptomların veya hastanın hareket etmediği ve tepki vermediği katatoni gibi durumların tedavisinde etkili olabilir.
- Gebelik: Hamilelik sırasında fetüse zarar verebilecek ilaçların kullanılamadığı durumlarda güvenli bir alternatif olarak değerlendirilebilir.
EKT'nin Yan Etkileri ve Güvenilirliği
Modern EKT uygulamaları oldukça güvenli kabul edilmektedir. En yaygın yan etkiler genellikle geçicidir ve şunları içerebilir:
- Geçici Hafıza Kaybı: Özellikle işlemden hemen önceki olaylara dair hafıza sorunları yaşanabilir, ancak bu durum genellikle birkaç gün veya hafta içinde düzelir ve kalıcı değildir. EKT'nin beyin hasarı yaptığına dair bilimsel bir kanıt bulunmamaktadır.
- Bilinç Bulanıklığı: Tedaviden hemen sonra birkaç dakika ila birkaç saat sürebilen hafif bir kafa karışıklığı görülebilir.
- Kas Ağrısı veya Halsizlik: Nadiren kas gevşeticilerin etkisiyle hafif kas ağrıları veya yorgunluk hissedilebilir.
EKT, genellikle haftada 2-3 kez uygulanan ve toplamda 6-12 seans süren bir tedavi kürünü içerir. Tedavinin ardından hastalar genellikle ilaç tedavisine devam ederler.