Dolar Endeksi (DXY) Nedir?
Dolar Endeksi, genellikle DXY sembolüyle bilinen, Amerikan dolarının dünya genelindeki altı büyük para birimi karşısındaki değerini ölçen, uluslararası alanda tanınan ve işlem gören bir döviz endeksidir. Bu endeks, doların diğer majör para birimleri karşısındaki gücünü veya zayıflığını gösterir ve küresel piyasalar için önemli bir referans noktasıdır.
Nasıl Hesaplanır ve Hangi Para Birimlerini İçerir?
Dolar Endeksi, Amerikan dolarının belirli bir döviz sepetine karşı geometrik ortalama yöntemiyle hesaplanan değerini ölçer. Bu sepet, altı majör para biriminden oluşur ve her birinin endeks üzerindeki ağırlığı farklıdır:
- Euro (EUR): %57,6 ağırlık
- Japon Yeni (JPY): %13,6 ağırlık
- İngiliz Sterlini (GBP): %11,9 ağırlık
- Kanada Doları (CAD): %9,1 ağırlık
- İsveç Kronu (SEK): %4,2 ağırlık
- İsviçre Frangı (CHF): %3,6 ağırlık
Endeks, 1973 yılında Bretton Woods sisteminin dağılmasının ardından 100.00 baz değeriyle oluşturulmuştur. Endeksin 100'ün üzerine çıkması doların değer kazandığını, altına inmesi ise değer kaybettiğini gösterir.
Dolar Endeksinin Önemi ve Etkileri
Dolar Endeksi, yatırımcılar ve ekonomistler için birçok açıdan kritik öneme sahiptir:
- Küresel Piyasa Göstergesi: DXY'nin yükselmesi, genellikle Amerikan dolarının diğer para birimleri karşısında güçlendiği anlamına gelir. Bu durum, ABD dışındaki ülkeler için ithalat maliyetlerini artırabilir ve yerel para birimlerinin değer kaybetmesine yol açabilir.
- Emtia Fiyatları: Petrol ve altın gibi birçok emtia ABD doları cinsinden fiyatlandırıldığı için, dolar endeksindeki hareketler emtia fiyatlarını doğrudan etkileyebilir. Doların güçlenmesi genellikle emtia fiyatlarının düşmesine neden olabilir.
- Yatırım Kararları: Yatırımcılar, dolar endeksini küresel risk iştahını ve sermaye akışlarını değerlendirmek için kullanır. Doların güçlenmesi, yatırımcıların riskli varlıklardan kaçınarak dolara yöneldiğini gösterebilir.
- Para Politikası: ABD Merkez Bankası (Fed) kararları, faiz oranları ve para politikaları dolar endeksini önemli ölçüde etkiler. Fed'in faiz artırımı beklentileri doları güçlendirirken, faiz indirimleri doları zayıflatabilir.
Dolar Endeksi, sadece bir sayı olmanın ötesinde, küresel ekonominin karmaşık dinamiklerini anlamak ve gelecekteki piyasa hareketleri hakkında ipuçları elde etmek için vazgeçilmez bir araçtır.