Dış Gebelik Nedir?
Dış gebelik, tıbbi adıyla ektopik gebelik, döllenmiş yumurtanın rahim boşluğu dışında bir alana yerleşmesi ve burada büyümeye başlaması durumudur. Normal bir gebelikte, döllenmiş yumurta rahmin iç zarına tutunarak gelişimini sürdürür. Ancak dış gebelikte bu süreç farklı işler ve embriyo rahim dışında bir yere tutunur.
En Sık Nerede Görülür?
Dış gebelik vakalarının büyük çoğunluğu (%90 civarı) fallop tüplerinde meydana gelir. Fallop tüpleri, yumurtanın yumurtalıktan rahme taşındığı ince kanallardır. Döllenmiş yumurta, tüplerdeki bir tıkanıklık veya hasar nedeniyle rahme ulaşamaz ve tüp içinde büyümeye başlar. Nadiren de olsa yumurtalık, karın boşluğu veya rahim ağzı gibi başka bölgelere de yerleşebilir.
Belirtileri Nelerdir?
Dış gebelik belirtileri genellikle gebeliğin ilk 6 ila 8 haftasında ortaya çıkar. Bu belirtiler kişiden kişiye değişebilir ve bazen normal gebelik belirtileriyle karıştırılabilir. En yaygın belirtiler şunlardır:
- Karın Ağrısı: Genellikle alt karın bölgesinde, tek taraflı ve şiddetli olabilen keskin bir ağrı hissedilir.
- Vajinal Kanama veya Lekelenme: Adet gecikmesine ek olarak hafif veya şiddetli vajinal kanama görülebilir.
- Adet Gecikmesi: Normal bir gebelikte olduğu gibi adet gecikmesi yaşanabilir.
- Omuz Ağrısı: İç kanama durumunda, karın boşluğuna sızan kanın diyaframı tahriş etmesiyle omuz ucuna yayılan ağrı oluşabilir.
- Baş Dönmesi ve Bayılma: Kan kaybına bağlı olarak baş dönmesi, halsizlik ve bayılma hissi yaşanabilir.
- Rektal Basınç veya Bağırsak Hareketlerinde Ağrı: İdrar yaparken veya dışkılama sırasında ağrı hissedilebilir.
Tanı ve Tedavi
Dış gebelik tanısı, fiziksel muayene, kan testleri (özellikle Beta HCG seviyeleri) ve ultrasonografi ile konulur. Beta HCG seviyelerinin beklenen artışı göstermemesi veya rahim içinde gebelik kesesinin görülememesi dış gebelik şüphesini artırır.
Dış gebelik, embriyonun rahim dışında sağlıklı bir şekilde gelişememesi nedeniyle devam ettirilemez ve anne sağlığı için hayati risk taşır. Bu nedenle, tanı konulduğunda gebeliğin sonlandırılması zorunludur. Tedavi yöntemleri, gebeliğin aşamasına ve ciddiyetine bağlı olarak ilaç tedavisi (metotreksat enjeksiyonu) veya cerrahi müdahale (laparoskopi veya açık ameliyat) şeklinde olabilir. Erken tanı ve müdahale, olası komplikasyonları önlemek ve anne sağlığını korumak açısından büyük önem taşır.