Çilav Nedir?
Çilav, kökeni Fars mutfağına dayanan, pirinçle hazırlanan özel bir pilav çeşididir. Genellikle sade veya belirli eklemelerle hazırlanan bu yemek, özellikle İran ve çevresindeki mutfaklarda önemli bir yere sahiptir. Türk mutfağındaki pilav kavramıyla benzerlik gösterse de, kendine özgü pişirme teknikleri ve sunum şekilleriyle ayrılır.
Çilav ve Pilav Arasındaki Fark
Türkçede "pilav" kelimesi, pirinç, bulgur gibi taneli ürünlerin veya şehriye, kuskus gibi makarnaların suda pişirilmesiyle yapılan yemeklerin genel adıdır. Çilav ise, Farsça kökenli bir kelime olup, genellikle sade olarak pişirilmiş pirinci ifade eder. Bazı kaynaklara göre, çilav yalın pirinç yemeğiyken, pilav içine et, tavuk, sebze veya bakliyat katılarak hazırlanan daha zengin yemekleri tanımlar. Ancak günümüzde çilav da patates, dereotu veya kuru üzüm gibi malzemelerle zenginleştirilebilir.
Çilav Nasıl Hazırlanır?
Çilav yapımında genellikle uzun taneli pirinçler tercih edilir. Hazırlık süreci, pirincin önceden ıslatılması ve ardından tuzlu suda yarı haşlanması (parboiling) ile başlar. Bu ön haşlama, pirincin tane tane kalmasını sağlar. Daha sonra tencerenin dibine tereyağı veya sıvı yağ ile birlikte patates dilimleri gibi malzemeler yerleştirilebilir. Bu, yemeğin altında "tahdig" adı verilen çıtır bir katman oluşmasını sağlar.
- Pirinç Hazırlığı: Pirinçler yıkanır ve genellikle tuzlu suda bir süre bekletilir. Ardından bol tuzlu suda yarı kıvamda haşlanır ve süzülür.
- Katmanlama: Tencerenin tabanı yağlanır ve isteğe bağlı olarak patates dilimleri veya diğer malzemeler dizilir. Üzerine haşlanmış pirincin bir kısmı eklenir.
- Demleme: Kalan pirinç ve tereyağı parçaları katmanlar halinde eklenir. Tencerenin kapağı kapatılarak kısık ateşte demlenmeye bırakılır. Bu süreçte pirinçler buharla tamamen pişer ve lezzetler birbirine karışır.
- Servis: Çilav genellikle tencere ters çevrilerek servis edilir, böylece altındaki çıtır patates veya diğer taban malzemeleri üstte kalır.
Popüler Çilav Çeşitleri
Çilavın en bilinen ve sevilen çeşitlerinden biri "Patatesli Çilav"dır. Bu tarifte, tencerenin dibine yerleştirilen patatesler, pilava eşsiz bir lezzet ve doku katarken, aynı zamanda görsel bir şölen sunar. Dereotlu çilav ve kuru üzümlü çilav gibi farklı varyasyonlar da mevcuttur, bu da çilavın farklı damak zevklerine hitap edebilen çok yönlü bir yemek olduğunu gösterir.