Çekiç Güç: Kuzey Irak'ta Bir Güvenlik Kalkanı
Çekiç Güç, 1991 yılındaki Körfez Savaşı'nın ardından Kuzey Irak'ta ortaya çıkan insani kriz ve güvenlik boşluğuna yanıt olarak başlatılan uluslararası bir askeri operasyonun Türkiye'deki adıdır. Asıl adı İngilizce'de "Operation Provide Comfort" (Huzuru Temin Harekâtı) olan bu gücün, Türkçeye yanlış bir çeviriyle "Çekiç Güç" olarak yerleştiği bilinmektedir.
Operasyonun Amacı ve Kapsamı
Körfez Savaşı sonrasında Saddam Hüseyin rejiminin Kuzey Irak'taki Kürt nüfusa yönelik saldırıları ve bunun sonucunda milyonlarca Kürt'ün Türkiye ve İran sınırlarına göç etmesi büyük bir insani drama yol açmıştır. Bu duruma müdahale etmek amacıyla Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 688 sayılı kararına dayanarak, ABD öncülüğünde İngiltere, Fransa ve Türkiye gibi müttefik ülkelerin katılımıyla "Huzuru Temin Harekâtı" başlatılmıştır.
Operasyonun temel amaçları şunlardı:
- Kuzey Irak'taki Kürt mültecilere insani yardım ulaştırmak.
- Saddam Hüseyin güçlerinin Kürtlere yönelik saldırılarını engellemek.
- 36. kuzey enleminin kuzeyinde bir "uçuşa yasak bölge" oluşturarak Kürt nüfus için güvenli bir alan sağlamak.
Çekiç Güç, Türkiye'deki İncirlik Hava Üssü'nde konuşlanmış ve buradan Kuzey Irak üzerinde keşif ve koruma uçuşları gerçekleştirmiştir. Kara unsurları da insani yardım ve güvenlik desteği sağlamak üzere bölgede görev yapmıştır.
Süresi ve Sonuçları
"Operation Provide Comfort I" 24 Temmuz 1991'de sona ermiş, aynı gün "Operation Provide Comfort II" başlamıştır. Bu operasyon, Irak'ın Kürtlere yönelik saldırılarını caydırmayı hedeflemiş ve 31 Aralık 1996'ya kadar devam etmiştir. Ardından, görevin ana odağı uçuşa yasak bölgenin uygulanması haline geldiği için "Operation Northern Watch" (Kuzeyden Keşif Harekâtı) adıyla 2003 yılına kadar sürdürülmüştür.
Çekiç Güç'ün varlığı, Kuzey Irak'ta fiili bir Kürt özerk bölgesinin oluşumuna zemin hazırlamıştır. Ancak Türkiye'de, özellikle PKK'ya yardım ettiği iddiaları nedeniyle zaman zaman tartışmalara yol açmış ve görev süresinin uzatılması TBMM'de önemli gündem maddelerinden biri olmuştur.