Ballon d'Or Nedir?
Ballon d'Or, Türkçe'de "Altın Top" anlamına gelen, Fransız dergisi France Football tarafından 1956 yılından bu yana her yıl verilen prestijli bir futbol ödülüdür. Bu ödül, bir önceki sezonda en iyi performansı gösteren futbolcuyu onurlandırmak amacıyla takdim edilir. Futbol dünyasının en saygın bireysel ödüllerinden biri olarak kabul edilen Ballon d'Or, oyuncuların kariyerlerindeki en büyük başarılarından biri olarak görülür.
Tarihçesi ve Evrimi
Ballon d'Or, spor yazarları Gabriel Hanot ve Jacques Ferran tarafından tasarlanmıştır. Başlangıçta yalnızca Avrupa'dan oyunculara veriliyordu ve "Avrupa'da Yılın Futbolcusu" ödülü olarak biliniyordu. 1995 yılında, Avrupa kulüplerinde aktif olan tüm oyuncuları kapsayacak şekilde genişletildi. Ödül, 2007'de dünyanın dört bir yanından tüm profesyonel futbolcuların katılabildiği küresel bir ödül haline geldi.
2010 ve 2015 yılları arasında FIFA ile yapılan bir anlaşmayla ödül, FIFA Dünyada Yılın Futbolcusu ödülüyle birleştirilerek "FIFA Ballon d'Or" adını aldı. Bu ortaklık 2016'da sona erdi ve ödül tekrar Ballon d'Or olarak anılmaya başlandı. 2022 yılında France Football, ödül kurallarını değiştirdi; artık ödüller bir takvim yılındaki başarılara göre değil, bir futbol sezonu için veriliyor (genellikle Ağustos'tan Temmuz'a kadar olan dönemi kapsar). 2024'ten itibaren UEFA, Ballon d'Or galasını France Football ile birlikte düzenlemektedir.
Seçim Kriterleri ve Oylama Süreci
Ballon d'Or ödülünün sahibi, uluslararası bir uzman gazeteci jürisi tarafından belirlenir. Erkekler için FIFA sıralamasında ilk 100'de yer alan ülkelerden, kadınlar içinse ilk 50'de yer alan ülkelerden birer temsilci jüride yer alır. France Football editör ekibi tarafından belirlenen 30 kişilik kısa liste adayları arasından seçim yapılır.
Oylamada aşağıdaki kriterler göz önünde bulundurulur:
- Bireysel Performans: Oyuncunun sezon boyunca gösterdiği bireysel performans, yeteneği ve maçlara etkisi.
- Takım Başarıları: Kulüp ve milli takımlarla elde edilen başarılar.
- Fair Play ve Genel Davranış: Saha içi ve saha dışı tutum, sportmenlik.
Her jüri üyesi, en iyi beş oyuncusunu önem sırasına göre seçer ve puanlama sistemiyle (birinciye 6, ikinciye 4, üçüncüye 3, dördüncüye 2, beşinciye 1 puan) en yüksek puanı alan oyuncu ödülü kazanır. Beraberlik durumunda, daha fazla birincilik oyu alan oyuncu öne geçer.
Önemi ve Rekorlar
Ballon d'Or, futbol dünyasının en prestijli bireysel ödülü olarak kabul edilir ve kazananlar genellikle futbol tarihinde unutulmaz isimler olarak anılır. Lionel Messi, sekiz kezle bu ödülü en çok kazanan futbolcudur. Onu beş ödülle Cristiano Ronaldo takip etmektedir. Johan Cruyff, Michel Platini ve Marco van Basten ise ödülü üçer kez kazanmışlardır. İlk Ballon d'Or ödülünü 1956 yılında Stanley Matthews kazanmıştır. 2018'den beri kadın futbolcular için de Ballon d'Or Féminin ödülü verilmektedir.