Artık Yılın Tanımı ve Önemi
Artık yıl, Miladi takvimde 365 gün yerine 366 günü olan yıla verilen addır. Bu fazladan gün, normalde 28 gün olan Şubat ayına 29 Şubat'ın eklenmesiyle elde edilir. Bu uygulama, takvimlerimizin mevsimlerle uyumunu sürdürmek için hayati bir öneme sahiptir.
Neden Artık Yıla İhtiyaç Duyarız?
Dünya'nın Güneş etrafındaki bir tam turu, yani bir astronomik yıl, tam olarak 365 gün sürmez. Gerçekte bu süre yaklaşık olarak 365 gün, 5 saat, 48 dakika ve 46 saniyedir (yaklaşık 365.242 gün). Geleneksel takvim yılı 365 gün olarak kabul edildiği için, her yıl yaklaşık 6 saatlik bir zaman farkı oluşur. Bu 6 saatlik fark, dört yıl içinde yaklaşık 24 saate, yani bir tam güne ulaşır. Bu biriken farkı dengelemek amacıyla her dört yılda bir takvime fazladan bir gün eklenir ve bu yıla artık yıl denir.
Eğer artık yıl uygulaması olmasaydı, takvimimiz zamanla mevsimlerden sapmaya başlardı. Örneğin, yaklaşık 700 yıl sonra Kuzey Yarımküre'de yaz mevsimi Haziran yerine Aralık ayında yaşanmaya başlardı. Bu durum, tarım, dini bayramlar ve günlük yaşamın düzeni üzerinde ciddi etkiler yaratırdı.
Artık Yıl Nasıl Hesaplanır?
Gregoryen takvimine göre bir yılın artık yıl olup olmadığını belirlemek için belirli kurallar vardır:
- Genel bir kural olarak, 4'e kalansız bölünebilen yıllar artık yıldır. Örneğin, 2004, 2008, 2012, 2016, 2020 ve 2024 yılları artık yıldır.
- Ancak bu kuralın istisnaları bulunur:
- 100'e kalansız bölünebilen yıllar, eğer 400'e de kalansız bölünemiyorsa artık yıl değildir. Örneğin, 1700, 1800 ve 1900 yılları 100'e bölünebildiği halde 400'e bölünemediği için artık yıl kabul edilmez.
- 400'e kalansız bölünebilen yıllar ise artık yıldır. Örneğin, 1600, 2000 ve 2400 yılları artık yıldır.
Artık Yılın Tarihçesi
Artık yıl uygulaması ilk olarak MÖ 45 yılında Roma İmparatoru Jül Sezar tarafından Jülyen Takvimi'nde başlatılmıştır. Ancak bu takvimdeki hesaplamalar da tam doğru değildi. Daha sonra, 1582 yılında Papa XIII. Gregorius tarafından Jülyen takvimindeki hataları düzelten ve günümüzde kullandığımız Miladi takvimi (Gregoryen Takvimi) tanıtan bir düzenleme yapılmıştır. Bu düzenlemelerle artık yıl hesaplama kuralları daha hassas hale getirilmiştir.